İşletme
Lisans	TYYÇ: 6. Düzey	QF-EHEA: 1. Düzey	EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

FNS403

Ders İsmi:

Türev Piyasalar ve Risk Yönetimi

Ders Yarıyılı:

Güz

Ders Kredileri:

Teorik	Pratik	Kredi	AKTS
3	0	3	6

Öğretim Dili:

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Zorunlu Ders

Dersin Seviyesi:

Lisans

TYYÇ:6. Düzey

QF-EHEA:1. Düzey

EQF-LLL:6. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Prof. Dr. GÖKÇE TUNÇ

Dersi Veren(ler):

Prof. Dr. GÖKÇE TUNÇ

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:

Bu dersin amacı, türev ürünleri; piyasa riski; karşı taraf riski; vadeli işlemler piyasası; vadeli menkul kıymet işlemleri; vadeli mal işlemleri; faiz oranı vadeli işlemleri; hedging; swaps; opsiyon piyasaları; hisse opsiyonları; opsiyonlarda alım satım stratejileri; binominal yöntem; Black-Scholes-Merton yöntemi konularının öğrencilere anlatılmasıdır.

Dersin İçeriği:

Türev araçların özellikleri; Market riski; karşı taraf riski; vadeli işlem piyasalarının mekaniği; Hisse senedi endeksi vadeli işlemleri, emtia futures'ları; faiz oranı vadeli işlemleri; Türev kullanarak hedging stratejileri; vadeli ve vadeli işlem fiyatlarının belirlenmesi; takas; opsiyon piyasalarının mekaniği; hisse senedi opsiyonlarının özellikleri; opsiyonları içeren ticaret stratejileri; binom ağaçları; Siyah-Scholes-Merton modeli.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;

Öğrenme Kazanımları

1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) • Finansal risk yönetiminde kullanılan forward, swap ve vadeli işlemler gibi türev ürünlerin işleyişini ve kullanımını açıklamak.
2) • Risk yönetiminde kullanılan araçların fiyatlarının nasıl oluştuğunu öğrenip, fiyatları belirlenmesinde hangi faktörlerin rol oynadığını açıklayabilirler.
3) • Bu ürünleri kullanan finansal kurumların iş hayatında karşılaşılan risklerden (kur riski, faiz oranı riski vb.) nasıl kaçınabileceklerini kavrar.
4) • Türev ürünleri ile oluşturulabilecek stratejileri gelecekte iş hayatında uygulayabilir.
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Öğrenme Yetkinliği
Alana Özgü Yetkinlik
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	• Ders izlencesinin tartışılması • Future, forward ve opsiyon sözleşmelerinin tanımlanması • Riskten korunan yatırımcı, spekülatör ve arbitraj yapan yatırımcı işlemlerinin açıklanması • Türev ürünlerin giderek artan öneminin tartışılması • Türev ürünlerin işlem gördüğü piyasaların yapılarının tanımlanması • Ders izlencesi • Türev ürün nedir? • Neden türev ürünler önemlidir? • Türev ürünler ne amaçla ve nasıl kullanılır? • Organize piyasalar ve tezgahüstü piyasalar • Uzlaşma fiyatı • Forward sözleşmelerde kısa ve uzun posizyonlarda kar • Future- Vadeli işlem sözleşmeleri • Arbitraj olanakları • Opsiyon sözleşmeleri • Türev ürünler ile ilgili etik kurallar	yok
2)	• Vadeli işlem sözleşmelerinin işleyişinin detaylı bir şekilde açıklanması • Sözleşmelerin özelliklerinin, piyasaların işleyiş kurallarının, günlük hesaplaşma kavramının, vadeli işlem sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesinin açıklanması, • Forward sözleşmelerde alınan pozisyona göre kar ve zararlarının hesaplanması • Forward sözleşmelerde karşı taraf riskinin öneminin kavranması • Forward sözleşme çeşitlerinin sıralanması • Forward Sözleşmeleri • Örnek: Firmanın Forward Alması • Örnek: Firmanın Forward Satması • Forward Anlaşmalarında Temerrüt (Karşı Taraf Riski) • Forward Anlaşmalarında Teslimat ve Netleşme • Forward Anlaşmasının Sonuçlandırılması • Forward Sözleşme Çeşitleri	Ders izlencesinin okunması Okuma: Hull (2014), Bölüm 1
3)	• Futures sözleşmelerinin tarihi gelişiminin anlatılması • Futures sözleşmelerinin özelliklerinin tartışılması • Günlük hesaplaşma işleminde hesaplamaların yapılması • Futures ve Forward işlemlerinin karşılaştırılması • Emir çeşitleri ve yatırımcı çeşitlerinin kavranması • Futures Sözleşmeleri • Hisse-Endeks Vadeli İşlemleri • Futures ve Forward İşlemleri Arasındaki Farklar • Futures Piyasalarında Teminatlandırma • Başlangıç teminatı • Sürdürme teminatı • Teminat Tamamlama Çağrısı (margin call) • Vadeli işlemlerde teminatlandırma Uzun Pozisyon • Kısa Pozisyondaki Yatırımcının Teminatlandırılması • Türkiye'de Vadeli İşlemler Piyasası (VİOP) • Vadeli Piyasalarda Teminat ve Kaldıraç • Finansal Krizler Sonrası Türev Ürünlerde Teminatlandırma • Yeni Türev Ürün Düzenlemeleri	Okuma: Hull (2014), Bölüm 2 Bölüm sonundaki araştırma sorularının cevaplandırılıp sınıfta tartışmak üzere hazırlanılması

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:	Options, Futures, and Other Derivatives John C Hull Pearson, 9th edition,2014 ISBN-13: 978-0133456318
Diğer Kaynaklar:	Options, Futures, and Other Derivatives John C Hull Pearson, 9th edition,2014 ISBN-13: 978-0133456318

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları	1	2	3	4
Program Kazanımları
1) Disiplinin gelişim süreci, yeni ve belirleyici kavramları, bilimsel metodolojisi, teori ve modelleri dahil olmak üzere, işletme alanına ilişkin temel nitelikteki bilgiyi açıklayabilmek
2) İlgili alanlarda nicel ve nitel verileri toplamak ve analiz etmek üzere uygun araçları ve analitik teknikleri kullanabilmek, sonuçları yorumlayabilmek ve çözüm önerebilmek
3) Teknolojik gelişmelerin, özellikle bilişim teknolojileri alanındaki gelişmelerin önemini kavramak ve işletme alanında bunları uygulayabilmek
4) İhtiyaçları belirlemek üzere dinamik iş dünyasında ve işletmeyle ilgili alanlarda bilgi birikimini değerlendirmek, eleştirel ve yaratıcı düşünce sürecini kullanarak değişimi yönetmek ve öncülük etmek
5) Kendi işini başarılı bir biçimde kurmak ve geliştirmek üzere girişimcilik fırsatlarını ve deneyimini keşfedebilmek ve yaratabilmek
6) İşletmelerdeki projelerde ve takım çalışmasında sorumluluklarını yerine getirebilmek ve bir lider olarak davranabilmek
7) Alanla ilgili, İngilizce yazılmış belgelerin içeriğini tercüme edip açıklayabilmek
8) Bireysel ve kültürel çeşitliliğin farkında olmak, ve farklı kültürel çevrelerden gelen bireylerle toplumsal ve mesleki ortamlarda onları anlayarak etkileşimde bulunabilmek
9) Kişisel, mesleki, toplumsal ve iş etiği standartlarını ortaya koyabilmek, ilgili alanlardaki çeşitli uygulamaların etik boyutlarını değerlendirebilmek, ve topluma değer katma sürecinde etik davranışın öneminin farkında olabilmek
10) İşletme ile diğer disiplinler arasındaki karşılıklı etkileşimi anlamak ve farklı alanlardaki bilgi birikimini işletme alanında yenilikçi çözümler üretmek üzere ilişkilendirebilmek

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Disiplinin gelişim süreci, yeni ve belirleyici kavramları, bilimsel metodolojisi, teori ve modelleri dahil olmak üzere, işletme alanına ilişkin temel nitelikteki bilgiyi açıklayabilmek	3
2)	İlgili alanlarda nicel ve nitel verileri toplamak ve analiz etmek üzere uygun araçları ve analitik teknikleri kullanabilmek, sonuçları yorumlayabilmek ve çözüm önerebilmek	3
3)	Teknolojik gelişmelerin, özellikle bilişim teknolojileri alanındaki gelişmelerin önemini kavramak ve işletme alanında bunları uygulayabilmek
4)	İhtiyaçları belirlemek üzere dinamik iş dünyasında ve işletmeyle ilgili alanlarda bilgi birikimini değerlendirmek, eleştirel ve yaratıcı düşünce sürecini kullanarak değişimi yönetmek ve öncülük etmek
5)	Kendi işini başarılı bir biçimde kurmak ve geliştirmek üzere girişimcilik fırsatlarını ve deneyimini keşfedebilmek ve yaratabilmek
6)	İşletmelerdeki projelerde ve takım çalışmasında sorumluluklarını yerine getirebilmek ve bir lider olarak davranabilmek
7)	Alanla ilgili, İngilizce yazılmış belgelerin içeriğini tercüme edip açıklayabilmek
8)	Bireysel ve kültürel çeşitliliğin farkında olmak, ve farklı kültürel çevrelerden gelen bireylerle toplumsal ve mesleki ortamlarda onları anlayarak etkileşimde bulunabilmek
9)	Kişisel, mesleki, toplumsal ve iş etiği standartlarını ortaya koyabilmek, ilgili alanlardaki çeşitli uygulamaların etik boyutlarını değerlendirebilmek, ve topluma değer katma sürecinde etik davranışın öneminin farkında olabilmek
10)	İşletme ile diğer disiplinler arasındaki karşılıklı etkileşimi anlamak ve farklı alanlardaki bilgi birikimini işletme alanında yenilikçi çözümler üretmek üzere ilişkilendirebilmek

Öğrenme Etkinliği ve Öğretme Yöntemleri

Bireysel çalışma ve ödevi
Ders
Grup çalışması ve ödevi
Ödev
Proje Hazırlama

Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri ve Kriterleri

Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama)
Ödev
Bireysel Proje
Sunum
Staj/ Yerinde Uygulama Değerlendirmesi

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Küçük Sınavlar	1	% 15
Ödev	1	% 15
Final	1	% 70
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 30
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 70
Toplam		% 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	İş Yükü
Ders Saati	16	48
Sınıf Dışı Ders Çalışması	16	64
Proje	1	6
Ödevler	5	10
Küçük Sınavlar	2	1
Ara Sınavlar	1	15
Final	1	22
Toplam İş Yükü		166