| Hafta |
Konu |
Ön Hazırlık |
| 1) |
• Dersin içeriğini açıklar
• Ders kitapları ve ekstra ders materyalleri ile tanışır
• Ders programını açıklar
• Not ve değerlendirme sistemini açıklar
• “Modernleşme” kavramını tanımlar
• İzleğin içeriğini açıklar
• Ders programını açıklar
• Ders kitapları ve yazarlarının önemini açıklar
• Ekstra ders materyallerini sıralar
• Not ve değerlendirme sistemini açıklar
• “Modernleşme” kavramının gündelik yaşamdaki ve sosyolojik kullanımlarını tartışır
|
İzleğin incelenmesi.
Ders kitaplarından ilgili kısımları okuma.
Emrah Beriş, “Moderniteden Postmoderniteye,” Mümtaz’er Türköne, ed., Siyaset, s. İstanbul: Lotus, 9. Baskı, 2008, s. 483-506.
|
| 2) |
• “Modern” kelimesini tanımlar
• “Modernite” kavramını tanımlar
• “Modernleşme” kavramını tanımlar ve “modernite” kavramından ayırır
• Sosyal bilimlerde “modernleşme” paradigmasının önemini algılar.
• “Moderrn” kelimesine eş anlamlı kavramları tartışır.
• “Modern” kelimesini tarihsel ve sosyolojik bir kavram olarak tanımlar
• “Modernite” kavramını tarihsel ve sosyolojik bir kavram olarak tanımlar
• “Modernleşme” kavramını tanımlar ve “modernite” kavramından ayırır
• “Modernleşme” paradigmasını ve sosyal bilimlere olan etkisini açıklar.
• “Modern” kavramı ilişkili kelimeleri örneklendirir.
|
Ders kitaplarından ilgili kısımları okuma:
Emrah Beriş, “Moderniteden Postmoderniteye,” Mümtaz’er Türköne, ed., Siyaset, s. İstanbul: Lotus, 9. Baskı, 2008, s. 483-506.
Belgesel üzerine gelecek haftaya kadar bir rapor yazma.
|
| 3) |
• Modernleşme paradigmasının köklerini açıklar.
• 19. yüzyılda toplumsal değişimi açıklayan teorik çerçeveleri karşılaştırır
• 20. yüzyılda ortaya çıkan modernleşme teorisinin özelliklerini sıralar ve inceler
• Modernleşme paradigmasının kurucularını tanır.
• Modernleşme paradigmasının siyasi bağlamını açıklar.
• Modernleşme paradigmasının köklerini açıklar.
• 19. yüzyılda toplumsal değişimi açıklayan teorik çerçeveleri karşılaştırır: Marx, Durkheim ve Weber.
• 1950’li yıllarda formüle edilen modernleşme teorisinin özelliklerini sıralar ve inceler.
• Modernleşme teorisinin öncülerini tanır.
• Modernleşme teorisinin siyasi açıdan taşıdığı önemi tartışır.
|
Ders kitaplarından ilgili kısımları okuma.
Fahrettin Altun Modernleşme Kuramı: Eleştirel bir Giriş, s. 85-88, 180-181.
Belgesel üzerine gelecek haftaya kadar bir rapor yazma.
|
| 4) |
• Türkiye’nin değişimini modernleşme teorisi ile açıklar.
• Modernleşme aşamalarını Türkiye’ye uyarlar.
• Kemalist modernleşme yaklaşımını modernleşme teorisinin varsayımları açısından değerlendirir.
• Modernleşme teorisinin avantaj ve sınırlarını tartışır.
• Modernleşme teorisini Türkiye’nin dönüşümünü anlamak için kullanan başlıca araştırmacılarla tanışır.
• Türkiye’deki toplumsal ve siyasal dönüşümü modernleşme teorisi açısından tartışır.
• Modernleşme teorisinin Türkiye’deki sosyo-politik dönüşümü açıklamak için nasıl kullanıldığını gösterir.
• Kemalist modernleşme yaklaşımını modernleşme teorisinin varsayımları ile karşılaştırır.
• Modernleşme teorisinin Türkiye örneğini açıklamak açısından uygunluğunu tartışır.
• Modernleşme teorisinin Türkiye’ye uygulayan siyaset bilimcilerini tanır.
|
Ders kitaplarından ilgili kısımları okuma.
Reşat Kasaba, “Eski ve Yeni Arasında Kemalizm ve Modernizm,”Türkiye’de Modernleşme, 1998, s. 21-38.
Levent Köker, Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi, İstanbul: İletişim, 2007, 10. baskı, s. 39-61.
Andrew Mango, “Atatürk,” Modern Dünyada Türkiye, 1999, s. 139-170.
Belgesel üzerine gelecek haftaya kadar bir rapor yazma.
|
| 5) |
• Küresel kapitalist sistemde ekonomik gelişme sorunlarını belirler.
• Azgelişmişlik kavramını tanımlar.
• Kapitalist gelişmenin Marksist eleştirisini açıklar.
• Bağımlılık teorisi ve dünya sistemi analizi yaklaşımlarının modernleşmeyi nasıl değerlendirdiklerini inceler.
• Bağımlılık teorisinin başlıca teorisyenlerini tanır.
• Ekonomik gelişme ve azgelişmişlik sorunları ile küresel kapitalizmin ilişkisini inceler.
• 1960’larda kapitalist gelişme modelinin Marksist eleştirisini açıklar.
• Bağımlılık teorisi ve dünya sistemi analizi yaklaşımlarının özelliklerini sıralar
• Bağımlılık teorisi ve dünya sistemi analizi yaklaşımlarının modernleşme teorisi ile karşılaştırır.
• Bağımlılık paradigmasının öncülerini ayırt eder.
|
Ders kitaplarından ilgili kısımları okuma:
Şevket Pamuk, “20. Yüzyıl Türkiye’sinde İktisadi Değişim: Bardağın Yarıdan Fazlası Dolu mu?,” Modern Dünyada Türkiye, s. 275-314.
Tamer İşgüden, “Kalkınma Kuramları,” Gelişme İktisadı: Kuram-Eleştiri-Yorum, Tamer İşgüden vd., der, İstanbul, 1995, s. 160-164.
Belgesel üzerine gelecek haftaya kadar bir rapor yazma.
Write a report on the documentary until the next week.
|
| 6) |
• Türkiye’de ekonomik gelişme ve azgelişmişlik sorunlarını belirler.
• Merkez-çevre kavramlarını Türkiye’ye uygular.
• Türkiye’deki milli gelişme modelinin Marksist eleştirisini açıklar.
• Türkiye’de Kemalizm ve sosyalizm arasındaki ilişkiyi tartışır.
• Türkiye’nin azgelişmişlik sorununu elen alan bazı araştırmacıları tanır.
• Türkiye’de ekonomik gelişme ve azgelişmişlik sorunlarının nasıl ifade edildiğini belirler.
• Merkez-çevre paradigmasının Türkiye’deki azgelişmişliği anlamak uygunluğunu tartışır.
• 1960’larda Türkiye’deki milli gelişme modelinin Marksist eleştirisini açıklar.
• Türkiye’de Kemalizm ve sosyalizm arasındaki örtüşmenin kökenlerini inceler.
• Türkiye’nin azgelişmişliği üzerine çalışmalar yazan araştırmacıları ayırt eder.
|
Ders kitaplarından ilgili kısımları okuma.
Zürcher, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, 2015 s. 382-394.
Çağlar Keyder, “İthal İkameci Sanayileşmenin Ekonomi Politiği,” Türkiye'de Devlet ve Sınıflar, İstanbul: İletişim, 2000, s. 195-223.
Korkut Boratav, “İçe Dönük Bağımlı Genişleme (1962-1976) ve Yeni Bunalım (1977-1979), Türkiye İktisat Tarihi,1908-1985, s. 117-144.
Tanıl Bora, “68 Ruhu Nedir?,” Birikim, No: 109 (Mayıs 1998): 92-95.
Belgesel üzerine gelecek haftaya kadar bir rapor yazma.
|
| 7) |
• Neo-liberalizmin özelliklerini inceler
• Neo-liberal teorilerin yolunu açan küresel ekonomik gelişmeleri açıklar
• Neo-liberal yaklaşımın avantaj ve dezavantajlarını tartışır.
• Neo-liberal teorinin bağımlılık teorisi ve modernleşme teorisi ile karşılaştırır
• Neo-liberal teorinin öncüleri ile tanışır.
• Neo-liberalizmin özelliklerini inceler
• Neo-liberal teorilerin yolunu açan küresel ekonomik gelişmeleri sıralar.
• Neo-liberal yaklaşımın avantaj ve dezavantajlarını tartışır.
• Neo-liberal teorinin bağımlılık teorisi ve modernleşme teorisi ile karşılaştırır
• Neo-liberal teoriyi geliştiren önemli teorisyenleri incelenir tanır.
|
Ders kitaplarından ilgili kısımları okuma.
Zürcher, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, 2015, s. 440-452.
Arif Dirlik, “Üretimin ve Üretimin Örgütlenmesinin Postmodernleşmesi: Esnek Üretim, İş ve Kültür,” Postkolonyal Aura: Küresel Kapitalizm Çağında Üçüncü Dünya Eleştirisi, Çev.: Galip Doğduaslan, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 2008, s. 314-366.
Alev Özkazanç, “Türkiye’nin Neo-liberal Dönüşümü ve Liberal Düşünce,” Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce Cilt 7/ Liberalizm, İstanbul: İletişim, 2005, s. 634-657.
Belgesel üzerine gelecek haftaya kadar bir rapor yazma.
|
| 8) |
• Küresel kapitalizm bağlamında Türkiye’nin yerini inceler.
• 1980’lerin ekonomi politikalarını açıklar.
• 1960-1980 arası dönemin ekonomik politikalarıyla neo-liberal dönemi karşılaştırır.
• Türkiye’de neo-liberal teorinin etkilerini açıklar.
• Neo-liberalizmin kurumsallaşmasında Özal’ın rolünü tartışır.
• Küreselleşme bağlamında Türkiye’nin sosyo-ekonomik gelişimini inceler
• 1980’lerin ekonomi politikalarını ve 24 Ocak Kararları’nı açıklar.
• 1960-1980 arasındaki ithal ikameci sanayileşme dönemi ile 1980’lerdeki neo-liberal yönelim arasındaki farkları açıklar.
• Türkiye’de neo-liberal teorinin etkilerini açıklar
• Özal’ın rolü ve toplumsal değerlerin dönüşümü hakkında tartışır.
|
|
| 9) |
• Vize sınavı ile öğrenciler değerlendilir
• Modernleşme paradigmasının temel varsayımlarını açıklama kapasitesi ölçülür.
• Modernleşme paradigmasına yönelik eleştirileri açıklama kapasitesi ölçülür.
• Dersin ilk kısmını gözden geçirir
• Modernleşme üzerine farklı teorik paradigmaların karşılaştırır
• Gelişme teorileri ile Türkiye’deki tarihsel gelişmeler arasında ilişki kurar.
• Vize sınavı
• Modernleşme paradigmasının ilerlemeci, çizgisel, aşamalı, Avrupa-merkezli tarih anlayışını açıklama kapasitesi ölçülür.
• Vize sınavı ile modernleşme paradigmasına Marksist eleştirinin çıkış noktalarını açıklama kapasitesi ölçülür.
• Dersin ilk sekiz haftasını gözden geçirir
• Modernleşme teorisi, bağımlılık teorisi ve neo-liberal teorinin temel özelliklerinin karşılaştırır
• Bu gelişme teorileri ile Türkiye’deki somut tarihsel gelişmeler arasında ilişki kurar.
|
|
| 10) |
• Türkiye’de ordu ve modernleşme arasındaki ilişkiyi açıklar.
• Ordunun siyasetteki rolünü inceler.
• Türkiye’de farklı dönemlerdeki askeri müdahalelerin mantığını tarif eder.
• Askeri müdahaleler arasındaki farkları ayırt eder.
• Ordu-siyaset ilişkisinin 2000’li yıllardaki değişimini açıklar.
• Türkiye’de ordunun modernleşme açısından önemini tartışır.
• Ordunun siyasetteki merkezi rolünün nedenlerini sıralar.
• Türkiye’de askeri müdahalelerin nedenlerini açıklar.
• Askeri darbeler arasındaki siyasi anlayış farklılıklarını sıralar.
• Demokratikleşme sürecinin ordu-siyaset ilişkisini nasıl dönüştürdüğünü tartışır.
|
Ders kitaplarından ilgili kısımları okuma.
Zürcher, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, 2015, s. 351-381, 401-414.
Ümit Cizre, “İdeoloji Bağlam ve Menfaat: Türk Ordusu,” Modern Dünyada Türkiye, s. 315-352.
Belgesel üzerine gelecek haftaya kadar bir rapor yazma.
|
| 11) |
• Milliyetçiliği modern bir olgu olarak açıklar.
• Modernleşmenin ulusal kimlik inşası üzerindeki etkisini tanır.
• Modernleşmenin demografik yapıya olan etkilerini açıklar.
• Jön Türk ve Kemalist dönemlerde hakim olan Türk milliyetçiliği söylemlerini inceler.
• Türk milliyetçiliğini Kürt sorununa yaklaşımını tartışır.
• Milliyetçiliği modern bir olgu olarak açıklayan modernist milliyetçilik teorilerini sıralar ve açıklar.
• Modernleşme ve ulusal kimlik inşası arasındaki ilişkiyi inceler.
• Milletin homojenleşmesi olarak görülen modernleşmenin sonuçlarını ayırt eder
• Jön Türk ve Kemalist yönetimlerin Türkçü politikalarını karşılaştırır.
• Kürt ayaklanmaları konusundaki devlet söyleminde Türk milliyetçiliğinin etkisini inceler.
|
Ders kitaplarından ilgili kısımları okuma.
Zürcher, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, 2015, s. 452-462.
Hamit Bozarslan, “Kürtler ve Türkiye Devleti,” Modern Dünyada Türkiye, s. 353-378.
Ayşe Hür, “Bu kaçıncı isyan, bu kaçıncı harekât?,” Radikal, 23.12.2007.
Mesut Yeğen, Devlet Söyleminde Kürt Sorunu, İstanbul: İletişim, 1999, s. 11-37.
Belgesel üzerine gelecek haftaya kadar bir rapor yazma.
|
| 12) |
• Türkiye’de “azınlık” kavramının hukuki tanımını inceler.
• Türkiye’de milliyetçiliğin gayrimüslim azınlıklara olan etkisini açıklar.
• Türkiye’de gayrimüslim azınlıklara yönelik resmi politikaları açıklar.
• Milli kimlik ve gayrimüslim azınlıklara karşı ayrımcı politikalar arasındaki bağı inceler.
• Azınlık hakları ve demokratikleşme arasındaki bağlantıyı tartışır.
• Lozan Antlaşması’nın Türkiye’de “azınlık” kavramının hukuki tanımına olan etkisini tanır.
• Türkiye’deki milliyetçi politikaları gayrimüslim azınlık hakları açısından değerlendirir.
• Türkiye’de gayrimüslim azınlıklara yönelik resmi politikaları Lozan Antlaşması; Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi; Varlık Vergisi; 6-7 Eylül Olayları; Yunanistan vatandaşlarını yurt dışı eden 1964 Kanunu üzerinden örneklerle sıralar
• Milli kimlik ve gayrimüslim azınlıklara karşı ayrımcı politikalar arasındaki bağı inceler.
• Demokrasi ve azınlık hakları alanındaki gelişmeler ile ilgili gelişmeleri inceler.
|
Ders kitaplarından ilgili kısımları okuma.
Ayhan Aktar, “Türkiye'de Gayrimüslimler: ‘Kâğıt Üzerinde’ Vatandaşlar,” in Fuat Keyman, ed., Türkiye’nin Yeniden İnşası: Modernleşme, Demokratikleşme, Kimlik, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2013, p. 175–188.
Çağlar Keyder, “Nüfus Mübadelesinin Türkiye açısından Sonuçları,” in Memalik-i Osmaniye’den Avrupa Birliği’ne Türkiye içinde, İstanbul: İletişim, 2005, s. 97-119.
Belgesel üzerine gelecek haftaya kadar bir rapor yazma.
|
| 13) |
• Laiklik ve sekülerleşme kavramlarını tanılmlar.
• Türkiye modernleşmesi için laikliğin merkezi rolünü tartışır.
• Türk laikliğinin kendine has özellikleri açıklar.
• Türk laikliği Fransız ve Anglo-Sakson laiklik modelleri ile karşılaştırır.
• Türkiye’de laikler ve İslamcılar arasındaki tartışmayı inceler.
• Laiklik ve sekülerleşme kavramlarının anlamlarını açıklar.
• Laiklik ile toplumsal bir süreç olarak sekülerleşme kavramlarını birbirinden ayırır.
• Laikliğin Türkiye modernleşmesindeki rolünü inceler.
• Türk laikliğinin kendine özgü koşul ve yönlerini tartışır.
• Türk, Fransız ve Anglo-Sakson laiklik modellerini birbirinden ayırt eder.
• Türkiye’de laikler ve İslamcılar arasındaki çatışmayı, “türban” konusuna odaklanarak tartışır.
|
Ders kitaplarından ilgili kısımları okuma.
Zürcher, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, 2015 s. 414-440.
Haldun Gülalp, “Türkiye’de Modernleşme Politikaları ve İslamcı Siyaset,” Türkiye’de Modernleşme, 1999 s. 52-65.
Nilüfer Göle, “Modernleşme Bağlamında İslami Kimlik Arayışı,” Türkiye’de Modernleşme, s. 83-95.
Yüksel Taşkın, “Türkiye’de Sınıfsal Yeniden Yapılanma, AKP ve Muhafazakâr Popülizm,” Birikim 204 (Nisan 2006): 16-26.
Belgesel üzerine gelecek haftaya kadar bir rapor yazma.
|
| 14) |
• “Toplumsal cinsiyet”i bir analiz kategorisi olarak tanımlar.
• Modernleşme ve kadın hareketi arasındaki ilişkiyi açıklar.
• Türkiye modernleşmesi çalışmalarında toplumsal cinsiyeti temel alan bir perspektifin neden gerektiğini açıklar.
• Türkiye modernleşmesinin feminist eleştirisini inceler.
• Kemalist ve ikinci dalga feminist akımları karşılaştırır.
• “Toplumsal cinsiyet” kavramının bir analiz aracı olarak nasıl kullanılacağını tartışır.
• Kadın hareketinin modernleşmedeki merkezi rolünü tartışır.
• Türkiye modernleşmesi çalışmalarında toplumsal cinsiyeti temel alan bir perspektifin gerekliliğini tespit eder.
• Türkiye’de modernleşme sürecinin feminist eleştirisini açıklar.
• Kemalist ve ikinci dalga feminist akımların, Kemalist dönemin devlet feminizmi konusundaki yaklaşımlarını tartışır.
|
Ders kitaplarından ilgili kısımları okuma.
Yeşim Arat, “Türkiye’de Modernleşme Projesi ve Kadınlar,” Türkiye’de Modernleşme, 1999, s. 96-114.
Deniz Kandiyoti, “Modernin Cinsiyeti: Türk Modernleşmesi Araştırmalarında Eksik Boyutlar,” Türkiye’de Modernleşme, 1999, s. 115-134.
Belgesel üzerine gelecek haftaya kadar bir rapor yazma.
|
| 15) |
• Dersin içeriğini özetler.
• Dönem ödevlerinin hangi konularda yazılabileceğini açıklar ve konuları sıralar.
• Dönem ödevi için gerekli araştırmanın metodolojisini açıklar.
• Dönem ödevi için gerekli format kurallarını sıralar.
• Dönem ödevini yazmak için gerekli malzemelerin nasıl kullanılacağını tartışır.
• Dersin haftalık temalarını gözden geçirir.
• Muhtemel dönem ödevi konularını sıralar.
• Dönem ödevlerini yazmak için gerekli sözlü tarih metodunu açıklar.
• Başarılı bir mülakat için ipuçlarını sıralar.
• Ödevde kullanılacak dilin stili ve format konusunu açıklar.
|
|
| |
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi |
Katkı Payı |
| 1) |
Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik problemlerini modelleme ve çözme için uygulayabilme becerisi. |
|
| 2) |
Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. |
|
| 3) |
Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. (Gerçekçi kısıtlar ve koşullar tasarımın niteliğine göre, ekonomi, çevre sorunları, sürdürülebilirlik, üretilebilirlik, etik, sağlık, güvenlik, sosyal ve politik sorunlar gibi ögeleri içerirler.) |
|
| 4) |
Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. |
|
| 5) |
Mühendislik problemlerinin incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. |
|
| 6) |
Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi. |
|
| 7) |
Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi. |
|
| 8) |
Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. |
|
| 9) |
Mesleki ve etik sorumluluk bilinci. |
|
| 10) |
Proje yönetimi ile risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik ve sürdürebilir kalkınma hakkında farkındalık. |
|
| 11) |
Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ile çağın sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. |
|
T.C. İstanbul Okan Üniversitesi BİLGİ PAKETİ / DERS KATALOĞU
