Endüstri Mühendisliği
Lisans	TYYÇ: 6. Düzey	QF-EHEA: 1. Düzey	EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

ULOJ438

Ders İsmi:

Tehlikeli Madde ve Proje Taşımacılığı

Ders Yarıyılı:

Güz

Ders Kredileri:

Teorik	Pratik	Kredi	AKTS
3	0	3	6

Öğretim Dili:

TR-EN

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Zorunlu Ders

Dersin Seviyesi:

Lisans

TYYÇ:6. Düzey

QF-EHEA:1. Düzey

EQF-LLL:6. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Dr.Öğr.Üyesi İBRAHİM UZPEDER

Dersi Veren(ler):

Dr.Öğr.Üyesi İBRAHİM UZPEDER

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:

Bu ders tehlikeli madde taşımacılığı ve proje taşımacılığı olmak üzere biribiri ile alakalı olan iki kısımdan oluşmaktadır.
Dersin ilk kısmın tehlikeli malların karayolu ile taşınmasına ilişkin birleşmiş milletler tarafından ortaya koyulan Avrupa anlaşması (ADR) hükümlerinden ve tehlikeli madde taşımacılığı hakkında olacaktır. Bu kısımda; Tehlikeli Malların Karayolu ile Taşınmasına ilişkin Avrupa Anlaşmasını temel alarak, bu anlaşmanın genel hükümleri, tehlikeli madde sınıflandırması, tehlikeli madde taşıma muafiyetleri (sınırlı ve istisnai miktar muafiyetleri), tehlikeli madde listesinin okunması, ambalajlama ve tank hükümleri, sevkiyat prosedürleri, ambalajlar için uluslararası standartlar ve test zorunlulukları, yükleme boşaltma elleçleme koşulları ile ilişkin hükümler, aracın ekibin ve teçhizatının operasyonu ve araçların üretim ve onayına ilişkin zorunluluklar, tehlikeli madde güvenlik danışmanının görev yetki ve sorumlulukları incelenecektir.

Dersin ikinci kısmı ise proje taşımacılığı ile ilgilidir. Öğrencilerin, standart dışı yüklerin tedarik zinciri içerisindeki fiziki hareketlerinin ve bilgi akışlarının projelendirilmesi, yasal mevzuatlar hakkında bilgi edinmesi, normal taşımacılık ile proje taşımaclığı rutinleri arasındaki farklar ile ilgili bilgi yeterlilik kazanması hedeflenmiştir.

Dersin amacı öğrencilerin ADR Mevzuatı kapsamınca yapılacak tehlikeli madde taşımacılığı ile ilgili anlaşma bilgilerine güncel pratik örnekler ile hakim olması ve bu taşımaların hangi usul, esaslarda yapıldığının öğrenciler tarafından tartışılmasının sağlanması, yapılan uygulamalar ile mesleki operasyonel becerinin arttırılmasıdır.

Dersin İçeriği:

Tehlikeli madde taşıma akışları, tehlikeli materyal kontrol süreci, tehlikeli ve özel madde lojistiğinin dizaynı, tehlikeli maddelerde sigorta, tehlikeli madde taşımacılığı için lojistik planlaması, tehlikeli taşımacılık ile ilgili göstergeler, lojistik ağlarında riskin önlenmesi ve risk yönetimi, tehlikeli maddelerin intermodal taşımacılığı, tehlikeli madde ve proje taşımacılığı ile alakalı kural ve düzenlemeler

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;

Öğrenme Kazanımları

1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) • Tehlikeli Malların Karayolu ile Taşınmasına ilişkin Avrupa Anlaşmasının detaylarını;
2) • Tehlikeli maddelerin sınıflandırması, etketlenmesi ve yan tahlikelerini
3) • Tehlikeli madde taşıma muafiyetlerinin (sınırlı ve istisnai miktar muafiyetleri) kapsam ve uygulanabilirliğini,
4) • Tehlikeli madde listesinin okunması, ambalajlama ve tank hükümleri, sevkiyat prosedürleri, ambalajlar için uluslararası standartlar ve test zorunlulukları, yükleme boşaltma elleçleme koşulları ile ilişkin hükümler, aracın ekibin ve teçhizatının operasyonu ve araçların üretim ve onayına ilişkin zorunluluklar, tehlikeli madde güvenlik danışmanının görev yetki ve sorumlulukları
5) • Tehlikeli madde taşımacılığında etiketlemenin geliştirilmesinin bilinmesi ve belirlenmesi
6) • Tehlikeli madde taşımacılığı anlaşma hükümlerinin anlatılması,
7) • Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan taşıma modlarının belirlenmesi,
8) • Tehlikeli madde elleçleme ve depolama süreçlerinin incelenmesi,
9) • Proje taşımacılığı tanımı kapsamı
10) • Proje Taşımacılığı kapsamında verilen hizmetlerin incelenmesi,
11) • Proje taşımacılığı yapabilmek için gerekli yükümlülükler ve sektördeki firmaların genel özellikleri,
12) • Proje taşımacılığının özel ekipman kavramı ve bu ekipmanların incelenmesi
13) • Tehlikeli madde taşımacılığında etik ilkelerin uygulamaya koyulması
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Öğrenme Yetkinliği
Alana Özgü Yetkinlik
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	• Öğrencilere derse giriş yapılması • Tehlikeli maddenin tanımlanması • Taşımacılığın tanımının yapılması • Projenin tanımlanması • Proje taşımacılığının tanımlanması • Ders izleğinin sunulması • Dersin anahatlarının tartışılması • Dersin içeriği hakkında bilgi verilmesi	Bir sonraki hafta konuları ile alakalı araştırma ödevi. Bir önceki haftanın konularının tekrar edilmesi
2)	• Genel hükümlerin, tanımların, eğitim ve güvenliğin tanımlanması • Yükleme, yük kısıtlama ve boşaltmanın açıklanması • Karışık ambalaj kısıtlamalarının açıklanması • Karışık yük kısıtlamalarının açıklanması • Tünel kısıtlamaları– tanklar/paketlerin açıklanması • Park kısıtlamaları ve araçların denetiminin açıklanması • Tehlikeli madde ve proje taşımacılığında etik ilkelerin açıklanması • ADR ve tehlikeli madde konusuna giriş • Tehlikeli maddenin anlatılması • Özel maddenin anlatılması • Taşımacılığın anlatılması	Bir sonraki hafta konuları ile alakalı araştırma ödevi. Bir önceki haftanın konularının tekrar edilmesi.
3)	• ADR muafiyetlerinin belirlenmesi • Sınırlı sayıda paketlenmiş tehlikeli maddeler için istisnaların açıklanması • Küçük yüklerin (paketlerin) muafiyetlerinin açıklanması • Ulusal muafiyetlerin (ulusal düzenlemelerin) anlatılması • Sınırlı miktarların anlatılması • Özel durum miktarlarının açıklanması • ADR Muafiyetlerinin belirlenmesi • ADR’nin ne olduğunun açıklanması • ADR’nin neden gerektiğinin belirtilmesi	Grup üyelerinin isimleri ve proje konusunun belirlenmesi Final projesi için çalışmaya ve araştırma yapmaya devam etme
4)	• Tehlikeli madde sınıflandırmasını belirleme • Sınıflama ilkelerini tasvir etme • Sınıflamaya neden gerek duyulduğunun vurgulanması • ADR sınıf risklerinin belirlenmesi • ADR Sınıflarının anlatılması • ADR sınıflarının listelenmesi • ADR sınıflarının tanımının yapılması	Final projesi için çalışmaya ve araştırma yapmaya devam etme
5)	• Paketleme, markalama ve tehlikeli madde etiketlemenin belirlenmesi • Markalama ve paketlemeyi tasvir etme • Tehlikeli madde etiketleme anlatımı • ADR paketleme sınıflarının tanımlanması • Paketlemenin tehlikeli maddeler için öneminin belirtilmesi • Paketlemenin özel maddeler için öneminin belirtilmesi	Bir sonraki hafta konuları ile alakalı araştırma ödevi. Bir önceki haftanın konularının tekrar edilmesi
6)	• Eğitim ve eğitim kayıtlarının belirlenmesi • Sürücü eğitimi ve sınavın açıklanması • Eğitim ve eğitim kayıtlarının açıklanması • Farkındalık eğitimi, fonksiyona özgü eğitim, emniyet ve güvenlik eğitiminin açıklanması • TMGD eğitimi ve sınavının anlatılması • Farkındalık eğitimi, fonksiyona özgü eğitim, emniyet ve güvenlik eğitiminin tartışılması • Mavi yaka ve beyaz yaka personele verilecek eğitimlerin ayrıştırılması.	Final projesi için çalışmaya ve araştırma yapmaya devam etme
7)	• Araç Güvenlik ekipmanı/personeli koruyucu ekipmanının belirlenmesi • Zorunlu ekipmanın anlatılması • Yangın söndürme ekipmanının anlatımı • Güvenlik ekipmanlarının anlatılması	Bir sonraki hafta konuları ile alakalı araştırma ödevi. Bir önceki haftanın konularının tekrar edilmesi.
8)	• Öğrenciler vize sınavı ile değerlendirilirmesi. • Genel hükümlerin, tanımların, eğitim ve güvenliğin tanımlanması • Ulusal muafiyetlerin (ulusal düzenlemelerin) anlatılması • Sınıflama ilkelerini tasvir etme • Paketleme, markalama ve tehlikeli madde etiketlemenin belirlenmesi • DGSA eğitimi ve sınavının anlatılması • Zorunlu ekipmanın anlatılması • İlk sekiz haftanın tekrarı • ADR ve tehlikeli madde konusuna giriş • ADR Muafiyetlerinin belirlenmesi • ADR Sınıflarının anlatılması • ADR paketleme sınıflarının tanımlanması • Sürücülerin, şirket ve ekibin eğitilmesi • Güvenlik ekipmanlarının anlatılması • Explain ADR Classes	Final projesi için çalışmaya ve araştırma yapmaya devam etme Ödev: bir sonraki dersin okunması
9)	• Paketleme yapımı ve testi için gerekenlerin belirlenmesi, • IBC konteynerlerin anlatılmas, • Büyük ambalajların, taşınabilir tankların anlatılması • Paketleme üzerine yapılan testlerin anlatılması • Paketleme üzerine yapılan testlerin isimlerinin listelenmesi • Sıvı ve gaz şeklindeki tehlikeli maddelerin taşınmasında dikkat edilmesi gereken kuralların belirlenmesi	Bir sonraki hafta konuları ile alakalı araştırma ödevi. Bir önceki haftanın konularının tekrar edilmesi.
10)	• Dokümantasyonun belirlenmesi • Doküman listelemenin anlatımı • Taşıma dokümanının anlatımı • Büyük konteyner ve araç ambalaj sertifikasının anlatılması • Yazılı talimatların anlatılması • Dokümanların anlatılması • Gerekli belgelerle ilgili örneklerin açıklanması • Sürücünün tehlikeli madde taşırken yanında bulundurması gereken belgelerin gösterilmesi	Final projesi için çalışmaya ve araştırma yapmaya devam etme Bir sonraki hafta konuları ile alakalı araştırma ödevi. Bir önceki haftanın konularının tekrar edilmesi.
11)	• Güvenlik hükümlerinin belirlenmesi • Yüksek derecede tehlikeli olan maddelerin hükümlerinin anlatılması • Tehlikeli maddenin emniyetli bir şekilde taşınması • Yüksek derecede tehlikeli olan maddelerin hangi taşıma modlarıyla taşınması gerektiğinin belirlenmesi	Bir sonraki hafta konuları ile alakalı araştırma ödevi. Bir önceki haftanın konularının tekrar edilmesi.
12)	• Kayıt tutmanın anlatılması • Tehlikeli maddeler için kayıt tutmanın öneminin belirtilmesi • Tehlikeli ve tehlikeli olmayan maddeler arasındaki kayıtlanma farklarının vurgulanması • Belge kayıtlarının analiz edilmesi • Kayıt tutma yöntemlerinin anlatılması • Hangi şartlarda kayıt tutmanın gerekli olduğunun belirlenmesi	Due: Final Projesi için ilk taslak
13)	• Yürürlüğün belirlenmesi • Denetlemenin anlatılması • Suç ve cezaların anlatılması • Hangi hallerde hangi cezaların verildiğinin belirlenmesi • Hangi hallerde tehlikeli madde taşımacılığının suça girdiğinin belirlenmesi • Tehlikeli madde yürürlüğünün incelenmesi • Hangi hallerde tehlikeli maddenin taşınmasının yasak olduğunun ifade edilmesi • Tehlikeli madde taşımacılığının nasıl denetlendiğinin vurgulanması	Ödev: Dersin tekrar edilmesi
14)	• Örnek: Yaygın sorunların pratik örnekleri Bakım işi– tehlikeli malların taşınması (e.g. kimyasallar, gazlar ve yakıt) bakım veya diğer çalışma faaliyeti için • Proje Sunumları	Proje sunumunun hazırlanması, proje raporunun gözden geçirilmesi ve düzenlenmesi
15)	• Final sınavı öncesi genel ders tekrarı. • Büyük ambalajların, taşınabilir tankların anlatılması • Yazılı talimatların anlatılması • Dokümanların anlatılması • Yüksek derecede tehlikeli olan maddelerin hükümlerinin anlatılması • Tüm haftaların konularının tekrar edilmesi • Sıvı ve gaz şeklindeki tehlikeli maddelerin taşınmasında dikkat edilmesi gereken kuralların belirlenmesi • Sürücünün tehlikeli madde taşırken yanında bulundurması gereken belgelerin gösterilmesi • Tehlikeli maddenin emniyetli bir şekilde taşınması • Kayıt tutma yöntemlerinin anlatılması • Tehlikeli madde taşımacılığının nasıl denetlendiğinin vurgulanması	Yok

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:

Tehlikeli Madde Lojistiği
Ümit Seçkin
Logimex, Ekim 2013
ISBN: 978-0201-379-624

Tehlikeli Malların Karayolu ile Taşınmasına İlişkin Avrupa Anlaşması, Cilt1 & Cilt2
Birleşmiş Milletler
New York & Cenevre, 2012
ISBN 978-92-1-1391443-5

Diğer Kaynaklar:

Tehlikeli Malların Karayolu ile Taşınmasına İlişkin Avrupa Anlaşması, Cilt1 & Cilt2
Birleşmiş Milletler
New York & Cenevre, 2012
ISBN 978-92-1-1391443-5

Recommendations on the Transport of Dangerous Goods, Model Regulations, 5th Edition, U.N. New York. 2007

ADR Carriage of Dangerous Goods by Road A guide for Business:
Published in November 2012 by the Health and Safety Authority, The Metropolitan Building, James Joyce St, Dublin 1.

Transport of Dangerous Goods, Volume I, II, Model Regulations, 5th edition, United Nations, New York, 2007

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13
Program Kazanımları
1) Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik problemlerini modelleme ve çözme için uygulayabilme becerisi.
2) Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi.
3) Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. (Gerçekçi kısıtlar ve koşullar tasarımın niteliğine göre, ekonomi, çevre sorunları, sürdürülebilirlik, üretilebilirlik, etik, sağlık, güvenlik, sosyal ve politik sorunlar gibi ögeleri içerirler.)
4) Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi.
5) Mühendislik problemlerinin incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi.
6) Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi.
7) Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi.
8) Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi.
9) Mesleki ve etik sorumluluk bilinci.
10) Proje yönetimi ile risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik ve sürdürebilir kalkınma hakkında farkındalık.
11) Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ile çağın sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik problemlerini modelleme ve çözme için uygulayabilme becerisi.
2)	Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi.
3)	Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. (Gerçekçi kısıtlar ve koşullar tasarımın niteliğine göre, ekonomi, çevre sorunları, sürdürülebilirlik, üretilebilirlik, etik, sağlık, güvenlik, sosyal ve politik sorunlar gibi ögeleri içerirler.)
4)	Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi.
5)	Mühendislik problemlerinin incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi.
6)	Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi.
7)	Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi.
8)	Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi.
9)	Mesleki ve etik sorumluluk bilinci.
10)	Proje yönetimi ile risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik ve sürdürebilir kalkınma hakkında farkındalık.
11)	Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ile çağın sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.

Öğrenme Etkinliği ve Öğretme Yöntemleri

Anlatım
Ders
Soru cevap/ Tartışma
Teknik gezi
Staj/Yerinde Uygulama

Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri ve Kriterleri

Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama)
Ödev
Raporlama

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Sunum	1	% 20
Ara Sınavlar	1	% 40
Final	1	% 40
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 60
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 40
Toplam		% 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	İş Yükü
Ders Saati	16	48
Sınıf Dışı Ders Çalışması	16	96
Sunum / Seminer	1	6
Ara Sınavlar	1	12
Final	1	16
Toplam İş Yükü		178