| Tiyatro | |||||
| Lisans | TYYÇ: 6. Düzey | QF-EHEA: 1. Düzey | EQF-LLL: 6. Düzey | ||
| Ders Kodu: | TİY224 | ||||||||
| Ders İsmi: | Türk Tiyatrosu Tarihi II | ||||||||
| Ders Yarıyılı: | Bahar | ||||||||
| Ders Kredileri: |
|
||||||||
| Öğretim Dili: | TR | ||||||||
| Ders Koşulu: | |||||||||
| Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: | Hayır | ||||||||
| Dersin Türü: | Zorunlu Ders | ||||||||
| Dersin Seviyesi: |
|
||||||||
| Dersin Veriliş Şekli: | Yüz yüze | ||||||||
| Dersin Koordinatörü: | Ar.Gör. NİHAN ŞENTÜRK | ||||||||
| Dersi Veren(ler): |
|
||||||||
| Dersin Yardımcıları: |
| Dersin Amacı: | 1923 – 1946 arasında tiyatro oyunlarını, etkinliklerini ve uygulamalarını kapsamlı kültürel ve tarihsel bağlamında değerlendirir. Modernleşmenin ve tek parti ideolojisinin Erken Cumhuriyet Dönemi Tiyatrosunu nasıl etkilediği üzerine düşünsel açıdan birikim kazanır. Oyun metinlerini tarihsel, kültürel, ideolojik, pratik ve teorik açıdan eleştirel olarak inceler. Tiyatro ve toplumsal değişimler arasındaki bağlantıları saptar. Dönemin önemli oyunları, tiyatro sanatçıları ve tarihi olaylarından oluşan bir repertuar oluşturur. |
| Dersin İçeriği: | 1923'ten 1946’ya Türk tiyatrosunun gelişiminin sosyal ve entelektüel değişimlere dayalı olarak incelenmesi dersin temel izleğini oluşturmaktadır. Batılılaşmanın/modernleşmenin kuramsal çerçevesini oluşturduğu ders, tek parti dönemi tiyatro hareketine odaklanmaktadır. Ders kapsamında 1923'ten 1946'ya kadar olan sosyal ve politik olaylar bağlamında birincil metinler ve oyun metinleri üzerinden cumhuriyet dönemi Türk tiyatrosunun yönelimleri analiz edilecektir. Ders sürecinde öğrenci erken cumhuriyet dönemi tiyatro metinleri,oyunculuk stilleri, yönetmenlik uygulamaları ve seyirci profili ile ideoloji, kültür ve tarih arasındaki ilişkiyi bulgulayacaktır. |
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
| 1) | 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başı: Geçiş dönemi | Bir Kavuk Devrildi, Aynoroz Kadısı - Musahipzade Celal “Siyasal Hikâyeci Olarak Musahipzade Celal Bey”, İlber Ortaylı, Gelenekten Geleceğe |
| 2) | Erken Cumhuriyet Dönemi Tiyatro ve İdeoloji İlişkisi: İnkılap Temsilleri | Akın, Kahraman -Faruk Nafiz Çamlıbel Mavi Yıldırım -Aka Gündüz |
| 3) | Cumhuriyet Modernleşmesi ve toplumda uyum sorunları | Deli -Refik Halit Karay Kadın Erkekleşince - Hüseyin Rahmi Gürpınar Sağanak -Yakup Kadri Karaosmanoğlu |
| 4) | Muhsin Ertuğrul ve İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu: Tiyatroya bakış açıları | Muhsin Ertuğrul’un yazılarından oluşan dosya Tiyatro İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu, Mitos-Boyut Yay |
| 5) | Modernleşen Türkiye’de birey, aile, toplum ve kimlik I | Hülleci - Reşat Nuri Güntekin Bir Adam Yaratmak - Necip Fazıl Kısakürek |
| 6) | Modernleşen toplumda birey, aile, toplum ve kimlik II | Gölgeler - Ahmet Muhip Dranas Köşebaşı - Ahmet Kutsi Tecer |
| 7) | 1950’li yıllar: Çok partili demokrasi ve ötesi | Nazım Hikmet - Tartüf 59 Turgut Özakman - Güneşte On kişi |
| 8) | Köy/Kasaba Yazını ve Tiyatrosu | Cahit Atay - Pusuda, Karaların Memetleri Necati Cumalı - Mine |
| 9) | 1960’lı Yıllar: Brechtyen Epik Tiyatro ve Tiyatro Yazınımıza Yansımaları | Brecht - Kafkas Tebeşir Dairesi Haldun Taner - Keşanlı Ali Destanı, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım |
| 10) | Toplumcu Tiyatro Denemeleri | Sermet Çağan - Ayak Bacak Fabrikası Oktay Arayıcı - Nafile Dünya, Rumuz Goncagül |
| 11) | Tiyatromuzda “uyumsuz” denemeler I | Melih Cevdet Anday - İçerdekiler, Mikadonun Çöpleri Sabahattin Kudret Aksal - Kral Üşümesi, Önemli Adam |
| 12) | Tiyatromuzda “uyumsuz” denemeler II | Aziz Nesin - Tut Elimden Rovni Adalet Ağaoğlu - Kozalar |
| 13) | “Gerçek” ile “Oyun” arasında | Oğuz Atay - Oyunlarla Yaşayanlar |
| 14) | 12 Eylül sonrasında oyun yazarlığı | Memet Baydur - Yangın Yerinde Orkideler, Limon Behiç Ak - Bina |
| Ders Notları / Kitaplar: | Refik Ahmet Sevengil, Türk Tiyatrosu Tarihi, cilt: 3-4, MEB Yayınevi Sevda Şener, Çağdaş Türk Tiyatrosunda İnsan, A.Ü. DTCF Yay. Sevda Şener, Çağdaş Türk Tiyatrosunda Ahlak Ekonomi Kültür Sorunları, A.Ü.DTCF Sevda Şener, Cumhuriyet’in 75. Yılında Türk Tiyatrosu, İş Bankası Kültür Yayınları Niyazi Akı, Çağdaş Türk Tiyatrosuna Toplu Bakış, Atatürk Üniv. Yay. Metin And, Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu, İş Bankası Yay. Ayşegül Yüksel, Çağdaş Türk Tiyatrosundan On Yazar, Mitos Boyut Yay. Ayşegül Yüksel, Yapısalcılık ve Bir Uygulama Melih Cevdet Anday Tiyatrosu, Gündoğan Yayınları Ayşegül Yüksel, Elveda Dünya Merhaba Kainat Memet Baydur'un Ardından, Mitos Boyut Yay. Ayşegül Yüksel, Haldun Taner Tiyatrosu, Bilgi Yay. Beliz Güçbilmez, Zaman, Zemin, Zuhur, Deniz Kitabevi, Ankara Yavuz Pekman, Çağdaş Tiyatromuzda Geleneksellik, Mios Boyut yay. Eftal Sevinçli, Görüşleriyle Uygulamalarıyla Bir Tiyatro Adamı Olarak Muhsin Ertuğrul, İstanbul, Arba Yayınları, 1990. Özdemir Nutku, Darülbedayi’nin Elli Yılı, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 1969. Nurhan Karadağ, Halkevleri Tiyatro Çalışmaları 1932-1951, Ankara, T.C. Kültür Bakanlığı, 1988. Ertuğrul, Muhsin, Gerçeklerin Düşleri: Tiyatro Düşünceleri, Düzenleyen: Özdemir Nutku, İstanbul, Dr. Nejat F. Eczacıbaşı Vakfı Yayınları, 1993. Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu, Tiyatro Nedir?, Mitos Boyut Yayınları, İstanbul, 2006. Berna Moran, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış, İletişim Yayınları, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce”, cilt: 2 (Tanzimat’ın Mirası), İletişim yay. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce”, cilt: 3 (modernleşme ve batıcılık), İletişim yay. Tevfik Çavdar, Türkiye’nin Demokrasi Tarihi, cilt: 1, İmge Niyazi Berkes, Türkiye’de Çağdaşlaşma, YKY Niyazi Berkes, Türk Düşününde Batı Sorunu, Bilgi Yayınevi Tarık Zafer Tunaya, Batılılaşma Hareketleri, Arba Yayınları Hilmi Ziya Ülken, Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, Ülken Yayınevi Eric Jan Zürcher, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim yay. İsmail Cem, Türkiye’de Geri Kalmışlığın Tarihi, İş Bankası Kültür Yayınları. Feroz Ahmad, Modern Türkiye’nin Oluşumu |
| Diğer Kaynaklar: |
| Ders Öğrenme Kazanımları | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Program Kazanımları | |||||||||||||
| 1) Sanat akımları kavranır. | |||||||||||||
| 2) Oyunculuk biçemleri ve etkin biçimde rol yaratabilmek | |||||||||||||
| 3) Tiyatro uygulamaları konusunda pratik deneyim kazanma | |||||||||||||
| 4) Gerçekçilik, Doğalcılık akımlarının tiyatroya olan etkileri aktarılır. | |||||||||||||
| 5) Oyunculuk biçemleri ile ilgili temel bilgi ve becerilerine sahip olmak | |||||||||||||
| 6) Profesyonel süreçte oyun sahneleme deneyiminin edinilmesi | |||||||||||||
| 7) Avant-Garde: Gerçeküstücülük, Dışavurumculuk, Dadaizm, Fütürizm, Kübizm akımlarının tiyatroyla ilişkileri yorumlanır. | |||||||||||||
| 8) Siyasal Amaçlı Tiyatro içinde Politik Tiyatro, Belgesel Tiyatro ve Eğik-Diyalektik Tiyatro öğretilir. | |||||||||||||
| 9) Varoluşçu ve Absürd Tiyatro incelenir. | |||||||||||||
| 10) Çağdaş Oyunculuk Biçemlerini Yaratan Tiyatro İnsanlarını Tanımak | |||||||||||||
| 11) Yeni yaratım olanaklarını keşfetmek | |||||||||||||
| 12) Öğrencileri farklı oyunculuk biçemleriyle tanıştırmak | |||||||||||||
| 13) Rejisörlük bilgisi edinilir | |||||||||||||
| 14) Disiplinler arası etkileşim içinde tiyatro sanatı icra edilir | |||||||||||||
| Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Düşük | 3 Orta | 4 Yüksek | 5 En Yüksek |
| Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
| 1) | Sanat akımları kavranır. | |
| 2) | Oyunculuk biçemleri ve etkin biçimde rol yaratabilmek | |
| 3) | Tiyatro uygulamaları konusunda pratik deneyim kazanma | |
| 4) | Gerçekçilik, Doğalcılık akımlarının tiyatroya olan etkileri aktarılır. | |
| 5) | Oyunculuk biçemleri ile ilgili temel bilgi ve becerilerine sahip olmak | |
| 6) | Profesyonel süreçte oyun sahneleme deneyiminin edinilmesi | |
| 7) | Avant-Garde: Gerçeküstücülük, Dışavurumculuk, Dadaizm, Fütürizm, Kübizm akımlarının tiyatroyla ilişkileri yorumlanır. | |
| 8) | Siyasal Amaçlı Tiyatro içinde Politik Tiyatro, Belgesel Tiyatro ve Eğik-Diyalektik Tiyatro öğretilir. | |
| 9) | Varoluşçu ve Absürd Tiyatro incelenir. | |
| 10) | Çağdaş Oyunculuk Biçemlerini Yaratan Tiyatro İnsanlarını Tanımak | |
| 11) | Yeni yaratım olanaklarını keşfetmek | |
| 12) | Öğrencileri farklı oyunculuk biçemleriyle tanıştırmak | |
| 13) | Rejisörlük bilgisi edinilir | |
| 14) | Disiplinler arası etkileşim içinde tiyatro sanatı icra edilir |
| Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
| Toplam | % | |
| YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 0 | |
| YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % | |
| Toplam | % | |