Geomatik Mühendisliği | |||||
Lisans | TYYÇ: 6. Düzey | QF-EHEA: 1. Düzey | EQF-LLL: 6. Düzey |
Ders Kodu: | GEOM335 | ||||||||
Ders İsmi: | Dengeleme Hesabı | ||||||||
Ders Yarıyılı: | Güz | ||||||||
Ders Kredileri: |
|
||||||||
Öğretim Dili: | TR | ||||||||
Ders Koşulu: | |||||||||
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: | Hayır | ||||||||
Dersin Türü: | Zorunlu Ders | ||||||||
Dersin Seviyesi: |
|
||||||||
Dersin Veriliş Şekli: | Yüz yüze | ||||||||
Dersin Koordinatörü: | Dr.Öğr.Üyesi MUSTAFA KURT | ||||||||
Dersi Veren(ler): |
|
||||||||
Dersin Yardımcıları: |
Dersin Amacı: | Jeodezik uygulamalarda En Küçük Kareler yöntemine göre dengelemenin dolaylı ve dolaysız ölçülere uygulanmasını öğretmek, Nivelman ağlarının, yatay kontrol ağlarının ve üç boyutlu ağların en küçük kareler yöntemi ile dengelenmesini ve sonuçlarının analiz edilmesini (hata hesapları) öğretmek. Serbest Ağ dengelemesini öğretmek. GNSS ağlarının dengelenmesi öğretmek. Jeodezik ağlarda güvenirlik ve uyuşumsuz ölçüler konusunu kavratmak. |
Dersin İçeriği: | Dolaylı ölçüler dengelemesi, Düzeltme denklemeleri Gauss-Markoff Modeli, Normal denklemeler, Normal denklemlerin çözümü, Düzeltmeler, Bilinmeyenler, Dengeli ölçüler ve Denetim işlemleri, Geometrik Nivelman Ağlarının Dengelenmesi, Yatay Kontrol ağlarının Dengelenmesi, Trigonometrik Nivelman Ağlarının Dengelenmesi, Üç Boyutlu Ağ Dengelemesi, Serbest Ağlar, Jeodezik Ağlarda Güvenirlik ve Uyuşumsuz Ölçüler, Dengeleyici Fonksiyonlar : Verilere uyan fonksiyonun seçimi, Dengeleyici doğru, Koordinat dönüşümü, Benzerlik dönüşümü, Afin dönüşümü |
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
|
Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
1) | Ölçü ve hata, hata türleri, rasgele hataların dağılımı, rasgele hatalar kuramı, doğruluk ölçütleri, kovaryans ve korelasyon, kovaryans matris, ağırlık matrisi ve ağırlık katsayıları matrisi | |
2) | Ölçü ve hata, hata türleri, rasgele hataların dağılımı, rasgele hatalar kuramı, doğruluk ölçütleri, kovaryans ve korelasyon, kovaryans matris, ağırlık matrisi ve ağırlık katsayıları matrisi | |
3) | Hata yayılma kuralları, ağırlık katsayısı ve ağırlık yayılma kuralları, çeşitli yöntemlerle (sonlu ölçü dizileri, düzeltmeler, ölçü çiftleri) standart sapma hesabı. | |
4) | Hata yayılma kuralları, ağırlık katsayısı ve ağırlık yayılma kuralları, çeşitli yöntemlerle (sonlu ölçü dizileri, düzeltmeler, ölçü çiftleri) standart sapma hesabı. | |
5) | Ölçülerin Dengelenmesi : Parametre kestirim yöntemleri ve dengeleme türleri, Dolaysız ölçüler dengelemesi, Dolaylı ölçüler dengelemesi | |
6) | Düzeltme denklemeleri Gauss-Markoff modeli, katsayılar matrisi, sabit terimler vektörü, ağırlık matrisi, normal denklemeler, normal denklemlerin çözümü, düzeltmeler, bilinmeyenler, dengeli ölçüler ve denetim işlemleri | |
7) | Düzeltme denklemeleri Gauss-Markoff modeli, katsayılar matrisi, sabit terimler vektörü, ağırlık matrisi, normal denklemeler, normal denklemlerin çözümü, düzeltmeler, bilinmeyenler, dengeli ölçüler ve denetim işlemleri | |
8) | Yarı yıl sınavı | |
9) | Geometrik Nivelman Ağlarının Dengelenmesi ve sayısal uygulama | |
10) | Geometrik Nivelman Ağlarının Dengelenmesi ve sayısal uygulama | |
11) | Yatay Kontrol ağlarının Dengelenmesi ve sayısal uygulama | |
12) | Yatay Kontrol ağlarının Dengelenmesi ve sayısal uygulama | |
13) | Trigonometrik nivelman ağı, üç boyutlu ağ ve GNSS ağlarının dengelenmesi, Serbest Ağlar | |
14) | Jeodezik ağlarda güvenirlik ve uyuşumsuz ölçüler, koordinat dönüşümü, benzerlik dönüşümü, afin dönüşümü | |
15) | Final sınavı |
Ders Notları / Kitaplar: | .pdf formatında ders notları (Doç.Dr.E. Yavuz) |
Diğer Kaynaklar: | Dengeleme Hesabı : Hüseyin Demirel, YTÜ yayınları, 2003 Dengeleme Hesabı : Sebahattin Bektaş, OMÜ yayınları, 2005 Survey Measurement Adjustments by Least Squares : Paul R. Wolf, Charles Ghilani Theory of Errors and Least Squares Adjustment : Huaan Fan, 2010, Sweden |
Ders Öğrenme Kazanımları | 1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Program Kazanımları | ||||||||||
1) Mesleki ve etik sorumluluk bilinci. | ||||||||||
2) Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik problemlerini modelleme ve çözme için uygulayabilme becerisi. | ||||||||||
3) Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi. | ||||||||||
4) Proje yönetimi ile risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik ve sürdürebilir kalkınma hakkında farkındalık. | ||||||||||
5) Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. (Gerçekçi kısıtlar ve koşullar tasarımın niteliğine göre, ekonomi, çevre sorunları, sürdürülebilirlik, üretilebilirlik, etik, sağlık, güvenlik, sosyal ve politik sorunlar gibi ögeleri içerirler.) | ||||||||||
6) Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi. | ||||||||||
7) Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. | ||||||||||
8) Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. | ||||||||||
9) Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ile çağın sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. | ||||||||||
10) Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. | ||||||||||
11) Mühendislik problemlerinin incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. |
Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Düşük | 3 Orta | 4 Yüksek | 5 En Yüksek |
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
1) | Mesleki ve etik sorumluluk bilinci. | |
2) | Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik problemlerini modelleme ve çözme için uygulayabilme becerisi. | 4 |
3) | Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi. | |
4) | Proje yönetimi ile risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik ve sürdürebilir kalkınma hakkında farkındalık. | |
5) | Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. (Gerçekçi kısıtlar ve koşullar tasarımın niteliğine göre, ekonomi, çevre sorunları, sürdürülebilirlik, üretilebilirlik, etik, sağlık, güvenlik, sosyal ve politik sorunlar gibi ögeleri içerirler.) | 4 |
6) | Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi. | |
7) | Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. | 4 |
8) | Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. | 4 |
9) | Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ile çağın sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. | |
10) | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. | |
11) | Mühendislik problemlerinin incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. | 4 |
Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama) | |
Ödev |
Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
Ödev | 1 | % 10 |
Ara Sınavlar | 1 | % 30 |
Final | 1 | % 60 |
Toplam | % 100 | |
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 40 | |
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % 60 | |
Toplam | % 100 |
Aktiviteler | Aktivite Sayısı | Süre (Saat) | İş Yükü |
Ders Saati | 15 | 3 | 45 |
Uygulama | 15 | 1 | 15 |
Sınıf Dışı Ders Çalışması | 4 | 3 | 12 |
Ödevler | 5 | 10 | 50 |
Ara Sınavlar | 1 | 10 | 10 |
Final | 1 | 10 | 10 |
Toplam İş Yükü | 142 |