| Hafta |
Konu |
Ön Hazırlık |
| 1) |
Bilim nedir? Bilimlerin felsefesi ve bilim felsefesi kavramları/ Bilimsellik sorunu/ Bir bilgi sorunu olarak bilimsellik sorunu. / 19. yüzyılda Pozitivizm (Olguculuk). Bilimde modelleme / Bilimin yöntemi/yöntemleri, teknikleri ve kuramlar |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 2) |
Bacon ve Novum Organum: Aristoteles’in epagogesi ve Bacon’ın tümevarımı aynı şeyi mi ifade eder? / Hume ve tümevarım sorunu./ Bilimde tümevarımı kullanmanın akla uygunluğu |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 3) |
Model ve bilimsel açıklamada model kullanımı. Mantıksal Pozitivizmin felsefesindeki ortak yöntem: Tümdengelimci-Yasabilimsel model (Deductive-Nomological Model/Türkçe kısaltmalarla: T-Y) ya da uygun yasa modeli. Hempel ve açıklamanın mantığı üzerindeki çalışmaları. Bilimsel açıklamada Hempel’in kullandığı model. Popper-Hempel açıklama modeli. ‘Açıklayıcı Doğa Yasası’nın anlamı. Açıklayıcı yasanın tarihte ve tarihsel bilimlerdeki yararı |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 4) |
Yeni-pozitivizm ve felsefeye bilimsel yaklaşım. Metafizik-bilim çatışması./ Viyana Çevresi’nin ideali: Birleşik/bütünleşik bilim ve bilimde ilerleme. Olasılık temelli doğrulama ile kuram testi |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 5) |
Olasılık teorileri, olasılığa ilişkin çeşitli yaklaşımlar, bilimde-bilimsel araştırmada olasılık |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 6) |
Epistemolojik holizm (bütüncülük) ve Quine-Duhem savı: “Two Dogmas of Empiricism (Deneyciliğin İki Dogması)”. Duhem’in eleştirisi. Bir bilim önermesini kendisiyle ilişkili diğer kuramlardan yalıtarak doğrulamak/onamak olanaklı mıdır? Tek bir bilim kuramı yalıtılmış biçimde sınanabilir mi, yoksa bir kuramın sınanması her zaman diğer kuram ve varsayımların sınanmasına mı bağlıdır? |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 7) |
Karl R. Popper ve olasılık temelli doğrulamanın eleştirisi. Yanlışlama yolu ile kuram testi . Bilimsel Keşfin Mantığı. Popper’in tümevarım sorununa önerdiği çözüm |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 8) |
Bilim Tarihinde yeni bir yaklaşım: Alexandre Koyré ve bilim tarihi üzerine çalışmaları. Alexandre Koyré’nin Bilim Tarihi Yazıları (Yeniçağ Biliminin Doğuşu)’ndan seçmeler |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 9) |
Thomas Kuhn ve Bilimsel Devrimlerin Yapısı. Normal bilim ve bulmaca çözüşü. Paradigma çerçevesinde yürüyen bilimsel etkinlik |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 10) |
Bilimde devrim. Bunalım ve bilimde devrimin zorunluluğu. Bilimde devrimler aracılığıyla ilerleme. Kuhn’un görüşüne bazı eleştiriler ve Kuhn’un yanıtı |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 11) |
Paul K. Feyerabend ve anarşist bilim felsefesi. “Her şey uyar” ilkesi. Akla Veda, Bilgi Üzerine Üç Söyleşi, ve Yönteme Hayır adlı yapıtlardan bazı bölümlerin okunması |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 12) |
Ara Sınav |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 13) |
“İyi bir deneyci nasıl olunur?”. Feyerabend’ın çağdaş deneyciliğin iki koşuluna yönelttiği eleştiri |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 14) |
Sunum |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 15) |
Imre Lakatos ve Feyerabend’ı eleştirisi. |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| 16) |
Dersin değerlendirilmesi |
Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız,
Dipnot Yayınları, Ankara, 2015 |
| Ders Notları / Kitaplar: |
• Yıldırım, C. (2008). Bilimsel Düşünme Yöntemi. İstanbul : İmge Kitabevi.
• Yıldırım, C. (1996). Bilim Felsefesi. İstanbul : Remzi Kitabevi, 1996.
• Kuhn, T. (1996). Bilimsel Devrimlerin Yapısı. İstanbul : Kırmızı Yayınları.
|
| Diğer Kaynaklar: |
E. B. Bolles (Yay.), Galileo’nun Buyruğu, trans.Nermin Arık, Ankara: TÜBİTAK Yayınları, 2000.Rudolf Carnap,“The Elimination of Metaphysics Through Logical Analysis of Language”, Logical Positivism, Yay. Alfred J. Ayer, New York: Free Press, 2002.Robin G. Collingwood, Doğa Tasarımı, çev. Kurtuluş Dinçer, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları, 1999.Nicolaus Copernicus, Gökcisimlerinin Devinimleri Üzerine, çev. Saffet Babür, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2002.Kurtuluş Dinçer, Bilimsel Açıklamada Hempel Modeli, Ankara: TFK Yayınları, 1993.Pierre Duhem, Medieval Cosmology: Theories of Infinity, Place, Time, Void, and The Plurality of Worlds, çev. ve haz. Roger Ariew, Chicago: University of Chicago Press, 1985.Pierre Duhem, Roger Ariew, Essays in History and Philosophy of Science, çev. Peter Barker, London: Hackett Pub. Co, 1996.Pierre Duhem, Jules Vuillemin, The Aim and Structure of Physical Theory, çev.Philip Wiener, New Jersey: Princeton University Press, 1991.Galileo Galilei, Dialogues Concerning Two New Sciences, çev. Henry Crew ve Alfonso de Salvio, New York: Prometheus Books, 1991.Edward Grant, Ortaçağda Fizik Bilimleri, çev. Aykut Göker, Verso Yayınları, Ankara, 1986.Alexandre Koyré, Kapalı Dünyadan Sonsuz Evrene, çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınları, 1998.Imre Lakatos ve Alan Musgrave (Yay.), Criticism and the Growth of Knowledge, Cambridge: Cambridge University Press, 1970.Bryan Magee, Karl Popper’in Bilim Felsefesi ve Siyaset Kuramı, çev. Mete Tunçay, İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları, 1982.Gerard Radnitzky ve Gunnar Andersson (Yay.), The Structure and Development of Science, Boston: D. Reidel Pub. Co, 1979.Moritz Schlick, İlim ve Felsefe, çev. Hilmi Ziya Ülken, İstanbul: Vakit Yay., 1934.Richard Westfall, Modern Bilimin Oluşumu, çev. İsmail Hakkı Duru, Ankara: TÜBİTAK Yayınları, 1998.Peter Whitfield, Batı Biliminde Dönüm Noktaları, çev. Serdar Uslu, İstanbul: Küre Yayınları, 2008.John Worrall ve Elie Zahar (Yay.), Proofs and Refutations: The Logic Of Mathemetical Discovery, New York: Cambridge University Press, 1999. |
| |
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi |
Katkı Payı |
| 1) |
Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik problemlerini modelleme ve çözme için uygulayabilme becerisi. |
|
| 2) |
Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. |
|
| 3) |
Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. (Gerçekçi kısıtlar ve koşullar tasarımın niteliğine göre, ekonomi, çevre sorunları, sürdürülebilirlik, üretilebilirlik, etik, sağlık, güvenlik, sosyal ve politik sorunlar gibi ögeleri içerirler.) |
|
| 4) |
Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. |
|
| 5) |
Mühendislik problemlerinin incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. |
|
| 6) |
Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi. |
|
| 7) |
Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi. |
|
| 8) |
Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. |
|
| 9) |
Mesleki ve etik sorumluluk bilinci. |
|
| 10) |
Proje yönetimi ile risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik ve sürdürebilir kalkınma hakkında farkındalık. |
|
| 11) |
Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ile çağın sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. |
|
T.C. İstanbul Okan Üniversitesi BİLGİ PAKETİ / DERS KATALOĞU
