Gıda Mühendisliği (İngilizce)
Lisans	TYYÇ: 6. Düzey	QF-EHEA: 1. Düzey	EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

FEL301

Ders İsmi:

Bilim Felsefesi

Ders Yarıyılı:

Güz

Ders Kredileri:

Teorik	Pratik	Kredi	AKTS
3	0	3	5

Öğretim Dili:

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Zorunlu Ders

Dersin Seviyesi:

Lisans

TYYÇ:6. Düzey

QF-EHEA:1. Düzey

EQF-LLL:6. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Dr.Öğr.Üyesi İLKER ÇAYLA

Dersi Veren(ler):

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:

Bilimin hayatımız üzerinde önemli bir etkisi vardır. Bazıları onu "indirgemeci" olmakla ve toplumun genel olarak insanlıktan çıkarılmasının bir parçası olmakla eleştirmektedir. Diğerleri, şu anda karşı karşıya olduğumuz birçok tehlikeden kaçınmanın tek yolunun bilim olduğunu iddia etmektedir.
Bu dersin amacı Bilim Felsefesi, bilimin nesnelliği, bilimsel yöntemin doğası, bilimsel bilginin durumu ve bilimsel açıklamanın karakteri dahil olmak üzere çağdaş bilim felsefesindeki temel konuları incelemektir. Ders ayrıca modern bilimden ortaya çıkan gerçeklik tanımının genel bir resmine bakacaktır.

Dersin İçeriği:

Kursun ilk bölümü, bilimsel bilginin doğasına ilişkin birkaç temel soruna odaklanacaktır: Bilim adamları, mevcut bilimsel teorilerin doğru olup olmadığını nasıl bilebilirler? Bilim ilerici midir? Bilim adamları teorilerini nasıl test eder ve teoriler nasıl doğrulanır? Bilim ve sözde bilim ayırt edilebilir mi? Bilimler birbirinden nasıl ayırt edilir? Bu sorular bilimden örnekler ışığında tartışılacaktır. Bu sorunları tartışırken, hem felsefe tarihinde hem de 20. yüzyılda bilimsel bilgi hakkında alınan bazı önemli pozisyonları inceleyeceksiniz.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;

Öğrenme Kazanımları

1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) Bilim felsefesindeki konuları, kavramları ve argümanları sözlü ve yazılı olarak tartışır
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
1) Sosyal kalkınmaya bilimsel araştırma ve eğitim yoluyla katkıda bulunma kapasitesi sağlar
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
1) Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi ve yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirme
Öğrenme Yetkinliği
1) Çalıştığı bilimsel konu üzerinde temel felsefi fikir ve kavramları tanımlama yetkinliği
Alana Özgü Yetkinlik
1) Bilim felsefesindeki doğa bilimleri ve teknoloji odaklı hakim teoriler hakkında bilgi elde etmek
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
1) Bilimsel yöntem kavramlarını günlük araştırmalarda uygulama becerisi.

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Bilim nedir? Bilimlerin felsefesi ve bilim felsefesi kavramları/ Bilimsellik sorunu/ Bir bilgi sorunu olarak bilimsellik sorunu. / 19. yüzyılda Pozitivizm (Olguculuk). Bilimde modelleme / Bilimin yöntemi/yöntemleri, teknikleri ve kuramlar	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
2)	Bacon ve Novum Organum: Aristoteles’in epagogesi ve Bacon’ın tümevarımı aynı şeyi mi ifade eder? / Hume ve tümevarım sorunu./ Bilimde tümevarımı kullanmanın akla uygunluğu	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
3)	Model ve bilimsel açıklamada model kullanımı. Mantıksal Pozitivizmin felsefesindeki ortak yöntem: Tümdengelimci-Yasabilimsel model (Deductive-Nomological Model/Türkçe kısaltmalarla: T-Y) ya da uygun yasa modeli. Hempel ve açıklamanın mantığı üzerindeki çalışmaları. Bilimsel açıklamada Hempel’in kullandığı model. Popper-Hempel açıklama modeli. ‘Açıklayıcı Doğa Yasası’nın anlamı. Açıklayıcı yasanın tarihte ve tarihsel bilimlerdeki yararı	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
4)	Yeni-pozitivizm ve felsefeye bilimsel yaklaşım. Metafizik-bilim çatışması./ Viyana Çevresi’nin ideali: Birleşik/bütünleşik bilim ve bilimde ilerleme. Olasılık temelli doğrulama ile kuram testi	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
5)	Olasılık teorileri, olasılığa ilişkin çeşitli yaklaşımlar, bilimde-bilimsel araştırmada olasılık	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
6)	Epistemolojik holizm (bütüncülük) ve Quine-Duhem savı: “Two Dogmas of Empiricism (Deneyciliğin İki Dogması)”. Duhem’in eleştirisi. Bir bilim önermesini kendisiyle ilişkili diğer kuramlardan yalıtarak doğrulamak/onamak olanaklı mıdır? Tek bir bilim kuramı yalıtılmış biçimde sınanabilir mi, yoksa bir kuramın sınanması her zaman diğer kuram ve varsayımların sınanmasına mı bağlıdır?	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
7)	Karl R. Popper ve olasılık temelli doğrulamanın eleştirisi. Yanlışlama yolu ile kuram testi . Bilimsel Keşfin Mantığı. Popper’in tümevarım sorununa önerdiği çözüm	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
8)	Bilim Tarihinde yeni bir yaklaşım: Alexandre Koyré ve bilim tarihi üzerine çalışmaları. Alexandre Koyré’nin Bilim Tarihi Yazıları (Yeniçağ Biliminin Doğuşu)’ndan seçmeler	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
9)	Thomas Kuhn ve Bilimsel Devrimlerin Yapısı. Normal bilim ve bulmaca çözüşü. Paradigma çerçevesinde yürüyen bilimsel etkinlik	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
10)	Bilimde devrim. Bunalım ve bilimde devrimin zorunluluğu. Bilimde devrimler aracılığıyla ilerleme. Kuhn’un görüşüne bazı eleştiriler ve Kuhn’un yanıtı	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
11)	Paul K. Feyerabend ve anarşist bilim felsefesi. “Her şey uyar” ilkesi. Akla Veda, Bilgi Üzerine Üç Söyleşi, ve Yönteme Hayır adlı yapıtlardan bazı bölümlerin okunması	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
12)	Ara Sınav	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
13)	“İyi bir deneyci nasıl olunur?”. Feyerabend’ın çağdaş deneyciliğin iki koşuluna yönelttiği eleştiri	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
14)	Sunum	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
15)	Imre Lakatos ve Feyerabend’ı eleştirisi.	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015
16)	Dersin değerlendirilmesi	Alex Rosenberg, Bilim Felsefesi Çağdaş Bir Giriş, Çev: İbrahim Yıldız, Dipnot Yayınları, Ankara, 2015

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:

• Yıldırım, C. (2008). Bilimsel Düşünme Yöntemi. İstanbul : İmge Kitabevi.
• Yıldırım, C. (1996). Bilim Felsefesi. İstanbul : Remzi Kitabevi, 1996.
• Kuhn, T. (1996). Bilimsel Devrimlerin Yapısı. İstanbul : Kırmızı Yayınları.

Diğer Kaynaklar:

E. B. Bolles (Yay.), Galileo’nun Buyruğu, trans.Nermin Arık, Ankara: TÜBİTAK Yayınları, 2000.Rudolf Carnap,“The Elimination of Metaphysics Through Logical Analysis of Language”, Logical Positivism, Yay. Alfred J. Ayer, New York: Free Press, 2002.Robin G. Collingwood, Doğa Tasarımı, çev. Kurtuluş Dinçer, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları, 1999.Nicolaus Copernicus, Gökcisimlerinin Devinimleri Üzerine, çev. Saffet Babür, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2002.Kurtuluş Dinçer, Bilimsel Açıklamada Hempel Modeli, Ankara: TFK Yayınları, 1993.Pierre Duhem, Medieval Cosmology: Theories of Infinity, Place, Time, Void, and The Plurality of Worlds, çev. ve haz. Roger Ariew, Chicago: University of Chicago Press, 1985.Pierre Duhem, Roger Ariew, Essays in History and Philosophy of Science, çev. Peter Barker, London: Hackett Pub. Co, 1996.Pierre Duhem, Jules Vuillemin, The Aim and Structure of Physical Theory, çev.Philip Wiener, New Jersey: Princeton University Press, 1991.Galileo Galilei, Dialogues Concerning Two New Sciences, çev. Henry Crew ve Alfonso de Salvio, New York: Prometheus Books, 1991.Edward Grant, Ortaçağda Fizik Bilimleri, çev. Aykut Göker, Verso Yayınları, Ankara, 1986.Alexandre Koyré, Kapalı Dünyadan Sonsuz Evrene, çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınları, 1998.Imre Lakatos ve Alan Musgrave (Yay.), Criticism and the Growth of Knowledge, Cambridge: Cambridge University Press, 1970.Bryan Magee, Karl Popper’in Bilim Felsefesi ve Siyaset Kuramı, çev. Mete Tunçay, İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları, 1982.Gerard Radnitzky ve Gunnar Andersson (Yay.), The Structure and Development of Science, Boston: D. Reidel Pub. Co, 1979.Moritz Schlick, İlim ve Felsefe, çev. Hilmi Ziya Ülken, İstanbul: Vakit Yay., 1934.Richard Westfall, Modern Bilimin Oluşumu, çev. İsmail Hakkı Duru, Ankara: TÜBİTAK Yayınları, 1998.Peter Whitfield, Batı Biliminde Dönüm Noktaları, çev. Serdar Uslu, İstanbul: Küre Yayınları, 2008.John Worrall ve Elie Zahar (Yay.), Proofs and Refutations: The Logic Of Mathemetical Discovery, New York: Cambridge University Press, 1999.

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları	1	2	3	4	5	6
Program Kazanımları
1) Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli altyapıya sahiptir.
2) Matematik, fen bilimleri ve kendi alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik çözümleri için beraber kullanır.
3) Mühendislik problemlerini saptar, tanımlar, formüle eder ve çözer, bu amaçla uygun analitik yöntemler ve modelleme tekniklerini seçer ve uygular.
4) Bir sistemi, sistem bileşenini ya da süreci analiz eder ve istenen gereksinimleri karşılamak üzere gerçekçi kısıtlar altında tasarlar; bu doğrultuda modern tasarım yöntemlerini uygular.
5) Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları seçer ve kullanır.
6) Deney tasarlar, deney yapar, veri toplar sonuçları analiz eder ve yorumlar.
7) Bireysel olarak ve çok disiplinli takımlarda etkin olarak çalışır.
8) Bilgiye erişir ve bu amaçla kaynak araştırması yapar, veri tabanları ve diğer bilgi kaynaklarını kullanır.
9) Bilgiye erişir ve bu amaçla kaynak araştırması yapar, veri tabanları ve diğer bilgi kaynaklarını kullanır.
10) Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincindedir; bilim ve teknolojideki gelişmeleri izler ve kendini sürekli yeniler.
11) Matematik, fen bilimleri ve kendi alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik çözümleri için beraber kullanır.
12) Mühendislik problemlerini saptar, tanımlar, formüle eder ve çözer, bu amaçla uygun analitik yöntemler ve modelleme tekniklerini seçer ve uygular.
13) Bir sistemi, sistem bileşenini ya da süreci analiz eder ve istenen gereksinimleri karşılamak üzere gerçekçi kısıtlar altında tasarlar; bu doğrultuda modern tasarım yöntemlerini uygular.
14) Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları seçer ve kullanır.
15) Bireysel olarak ve çok disiplinli takımlarda etkin olarak çalışır.
16) Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır.
17) Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurar; bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde kullanır.
18) Teknik resim kullanarak iletişim kurar.
19) Bilgiye erişir ve bu amaçla kaynak araştırması yapar, veri tabanları ve diğer bilgi kaynaklarını kullanır.
20) Mühendislik çözümlerinin ve uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkilerinin bilincinde olur; girişimcilik ve yenilikçilik konularının farkında olur ve çağın sorunları hakkında bilgiye sahiptir.
21) Mesleki ve etik sorumluluk bilincine sahiptir.
22) Proje yönetimi, işyeri uygulamaları, çalışanların sağlığı, çevre ve iş güvenliği konularında bilinç; mühendislik uygulamalarının hukuksal sonuçları hakkında farkındalığa sahiptir.
23) Mühendislik çözümlerinin ve uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkilerinin bilincinde olduğunu gösterir; girişimcilik ve yenilikçilik konularının farkındadır ve çağın sorunları hakkında bilgi sahibidir.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli altyapıya sahiptir.
2)	Matematik, fen bilimleri ve kendi alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik çözümleri için beraber kullanır.
3)	Mühendislik problemlerini saptar, tanımlar, formüle eder ve çözer, bu amaçla uygun analitik yöntemler ve modelleme tekniklerini seçer ve uygular.
4)	Bir sistemi, sistem bileşenini ya da süreci analiz eder ve istenen gereksinimleri karşılamak üzere gerçekçi kısıtlar altında tasarlar; bu doğrultuda modern tasarım yöntemlerini uygular.
5)	Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları seçer ve kullanır.
6)	Deney tasarlar, deney yapar, veri toplar sonuçları analiz eder ve yorumlar.
7)	Bireysel olarak ve çok disiplinli takımlarda etkin olarak çalışır.
8)	Bilgiye erişir ve bu amaçla kaynak araştırması yapar, veri tabanları ve diğer bilgi kaynaklarını kullanır.
9)	Bilgiye erişir ve bu amaçla kaynak araştırması yapar, veri tabanları ve diğer bilgi kaynaklarını kullanır.
10)	Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincindedir; bilim ve teknolojideki gelişmeleri izler ve kendini sürekli yeniler.
11)	Matematik, fen bilimleri ve kendi alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik çözümleri için beraber kullanır.
12)	Mühendislik problemlerini saptar, tanımlar, formüle eder ve çözer, bu amaçla uygun analitik yöntemler ve modelleme tekniklerini seçer ve uygular.
13)	Bir sistemi, sistem bileşenini ya da süreci analiz eder ve istenen gereksinimleri karşılamak üzere gerçekçi kısıtlar altında tasarlar; bu doğrultuda modern tasarım yöntemlerini uygular.
14)	Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları seçer ve kullanır.
15)	Bireysel olarak ve çok disiplinli takımlarda etkin olarak çalışır.
16)	Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır.
17)	Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurar; bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde kullanır.
18)	Teknik resim kullanarak iletişim kurar.
19)	Bilgiye erişir ve bu amaçla kaynak araştırması yapar, veri tabanları ve diğer bilgi kaynaklarını kullanır.
20)	Mühendislik çözümlerinin ve uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkilerinin bilincinde olur; girişimcilik ve yenilikçilik konularının farkında olur ve çağın sorunları hakkında bilgiye sahiptir.
21)	Mesleki ve etik sorumluluk bilincine sahiptir.
22)	Proje yönetimi, işyeri uygulamaları, çalışanların sağlığı, çevre ve iş güvenliği konularında bilinç; mühendislik uygulamalarının hukuksal sonuçları hakkında farkındalığa sahiptir.
23)	Mühendislik çözümlerinin ve uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkilerinin bilincinde olduğunu gösterir; girişimcilik ve yenilikçilik konularının farkındadır ve çağın sorunları hakkında bilgi sahibidir.

Öğrenme Etkinliği ve Öğretme Yöntemleri

Anlatım
Bireysel çalışma ve ödevi
Ders
Grup çalışması ve ödevi
Okuma
Ödev
Problem Çözme
Soru cevap/ Tartışma
Sosyal Faaliyet

Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri ve Kriterleri

Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama)
Sözlü sınav
Ödev
Sunum

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Ödev	1	% 20
Sunum	1	% 20
Ara Sınavlar	1	% 20
Final	1	% 40
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 60
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 40
Toplam		% 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	İş Yükü
Ders Saati	16	48
Sınıf Dışı Ders Çalışması	16	48
Sunum / Seminer	16	32
Ödevler	16	32
Ara Sınavlar	2	6
Rapor Teslimi	1	3
Toplam İş Yükü		169