Yapay Zeka Mühendisliği (YL) (Tezsiz) (İngilizce)
Yüksek Lisans	TYYÇ: 7. Düzey	QF-EHEA: 2. Düzey	EQF-LLL: 7. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

AIE507

Ders İsmi:

Automata Theory

Ders Yarıyılı:

Güz

Ders Kredileri:

Teorik	Pratik	Kredi	AKTS
3	0	3	10

Öğretim Dili:

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Bölüm Seçmeli

Dersin Seviyesi:

Yüksek Lisans

TYYÇ:7. Düzey

QF-EHEA:2. Düzey

EQF-LLL:7. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Prof. Dr. PINAR YILDIRIM

Dersi Veren(ler):

Prof. Dr. SEMİH BİLGEN

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:

Dönem sonunda öğrencilerin şu kazanımları sağlamış olmaları hedeflenmektedir:

• Biçimsel dil kavramını öğrenmiş olmaları.
• Sonlu durum makinası (SDM) soyutlamasını ve bunların düzgün dillerle ilişkisini kavramış olması.
• Düzgün ifadeler (Dİ) ile düzgün dil (DD) öğelerinin gösterimini yapabilmesi.
• Verilen bir Dİ’nin tanımladığı DD’in ve bu dili kabul edecek SDM’nin bulunması.
• Verilen bir SDM’nin kabul ettiği DD’in bulunması.
• Verilen bir Gerekirci-Olmayan SDM’nin (GOSDM) kabul ettiği dili kabul eden Gerekirci SDM’nin bulunması
• Verilen bir DD’i kabul edecek SDM’nin oluşturulması.
• Pompa Lemması kullanarak verilen bir dilin düzgün OLMADIĞININ gösterilmesi.

Dersin İçeriği:

Biçimsel diller ve sonlu durum makinelerine giriş; düzgün diller.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;

Öğrenme Kazanımları

1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) Veri madenciliği kavramlarını açıklayabilme
2) Veri önişleme tekniklerini uygulayabilme
3) Veri madenciliği algoritmalarını kullanabilme
4) Veri madenciliği araçlarını kullanabilme
5) Veri madenciliği konularında çözümler üretebilme.
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Öğrenme Yetkinliği
Alana Özgü Yetkinlik
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	• Giriş ve ders özeti
2)	• Biçimsel diller
3)	• Düzgün Dilleri (DD) tanımak, DD temsil eden Düzgün İfadenin (Dİ) bulunması, verilen bir Dİ’nin temsil ettiği DD’in bulunması.
4)	• Düzgün Dilleri (DD) tanımak, DD temsil eden Düzgün İfadenin (Dİ) bulunması, verilen bir Dİ’nin temsil ettiği DD’in bulunması.
5)	• SDM’lerin çalışmalarının anlaşılması • Verilen bir SDM’nin kabul ettiği DD’in saptanması
6)	• SDM’lerin çalışmalarının anlaşılması • Verilen bir SDM’nin kabul ettiği DD’in saptanması
7)	• Gerekirci Olmayan SDM’lerin (GOSDM) çalışmalarının anlaşılması • Verilen bir GOSDM’nin kabul ettiği DD’in saptanması
8)	Ara sınav
9)	• Λ-GOSDM çalışmasını anlamak • Verilen bir Λ-GOSDM’nin kabul ettiği DD’in belirlenmesi • Eşdeğer GOSDM’nin bulunması • Eşdeğer Gerekirci SDM’nin bulunması
10)	• Λ-GOSDM çalışmasını anlamak • Verilen bir Λ-GOSDM’nin kabul ettiği DD’in belirlenmesi • Eşdeğer GOSDM’nin bulunması • Eşdeğer Gerekirci SDM’nin bulunması
11)	• Verilen bir DD’i kabul eden Λ-GOSDM oluşturmak • Λ-GOSDM’nin eşdeğer GOSDM ve Gerekirci SDM’ni oluşturmak
12)	• Verilen bir DD’i kabul eden Λ-GOSDM oluşturmak • Λ-GOSDM’nin eşdeğer GOSDM ve Gerekirci SDM’ni oluşturmak
13)	• Düzgün olmayan diller • Pompa Lemması • Pompa Lemması kullanarak verilen bir dilin düzgün olmadığının gösterilmesi •
14)	• Düzgün olmayan diller • Pompa Lemması • Pompa Lemması kullanarak verilen bir dilin düzgün olmadığının gösterilmesi •
15)	Final sınavı

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:	J. Martin, Introduction to Languages and the Theory of Computation, Mc Graw-Hill, Ed.3 (2003) or Ed. 4 (2010)
Diğer Kaynaklar:	İnternet Kaynakları

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları	1	2	3	4	5
Program Kazanımları
1) Proje yönetimi ile risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik ve sürdürebilir kalkınma hakkında farkındalık.
2) Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik problemlerini modelleme ve çözme için uygulayabilme becerisi.
3) Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi.
4) Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. (Gerçekçi kısıtlar ve koşullar tasarımın niteliğine göre, ekonomi, çevre sorunları, sürdürülebilirlik, üretilebilirlik, etik, sağlık, güvenlik, sosyal ve politik sorunlar gibi ögeleri içerirler.)
5) Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi.
6) Mühendislik problemlerinin incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi.
7) Tözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi.
8) Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi.
9) Mesleki ve etik sorumluluk bilinci.
10) Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ile çağın sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.
11) Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Proje yönetimi ile risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik ve sürdürebilir kalkınma hakkında farkındalık.
2)	Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik problemlerini modelleme ve çözme için uygulayabilme becerisi.
3)	Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi.
4)	Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. (Gerçekçi kısıtlar ve koşullar tasarımın niteliğine göre, ekonomi, çevre sorunları, sürdürülebilirlik, üretilebilirlik, etik, sağlık, güvenlik, sosyal ve politik sorunlar gibi ögeleri içerirler.)
5)	Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi.
6)	Mühendislik problemlerinin incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi.
7)	Tözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi.
8)	Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi.
9)	Mesleki ve etik sorumluluk bilinci.
10)	Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ile çağın sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.
11)	Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi.

Öğrenme Etkinliği ve Öğretme Yöntemleri

Ders
Proje Hazırlama

Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri ve Kriterleri

Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama)
Bireysel Proje

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Projeler	1	% 10
Ara Sınavlar	2	% 50
Final	1	% 40
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 60
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 40
Toplam		% 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	İş Yükü
Ders Saati	16	48
Proje	2	70
Ara Sınavlar	12	130
Final	4	62
Toplam İş Yükü		310