Kamu Hukuku (DR)
Doktora	TYYÇ: 8. Düzey	QF-EHEA: 3. Düzey	EQF-LLL: 8. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

KHDR615

Ders İsmi:

Birleşmiş Milletler Sisteminde Uluslararası Denetim Mekanizmaları

Ders Yarıyılı:

Güz
Bahar

Ders Kredileri:

Teorik	Pratik	Kredi	AKTS
		3	8

Öğretim Dili:

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Bölüm Seçmeli

Dersin Seviyesi:

Doktora

TYYÇ:8. Düzey

QF-EHEA:3. Düzey

EQF-LLL:8. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Dersin Koordinatörü:

Dr.Öğr.Üyesi PINAR ÇAĞLI

Dersi Veren(ler):

Dr.Öğr.Üyesi PINAR ÇAĞLI

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:

Bu ders, BM Şartı’na ve sözleşmeye dayalı denetim mekanizmalarından oluşan bu sistemi inceleyerek insan haklarının korunmasına yönelik hukuki ve kurumsal çerçeveyi sunmayı amaçlar.

Dersin İçeriği:

Bu ders, Birleşmiş Milletler (BM) insan haklarının korunması sistemine ve bu sistemde insan hakları yükümlülüklerinin uygulanmasının ve hayata geçirilmesinin nasıl izlendiğine odaklanmaktadır. 1948 yılında İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin BM Genel Kurulu tarafından kabul edilmesi ve temel insan hakları sözleşmelerinin kaleme alınmasından başlayarak, BM çatısı altında insan haklarını koruma amacına yönelen milletlerarası antlaşmalar ve yumuşak hukuk metinleri ile farklı kurum ve usulleri de içeren karmaşık bir sistem geliştirilmiştir. Bu ders, BM Şartı’na ve sözleşmeye dayalı denetim mekanizmalarından oluşan bu sistemi inceleyerek insan haklarının korunmasına yönelik hukuki ve kurumsal çerçeveyi sunmak amacıyla tasarlanmıştır. Ders kapsamında; koruma mekanizmalarının yapısı, iç işleyişi ve usulleri özellikle vurgulanarak, BM insan hakları sistemlerine ilişkin pratik bir bakış açısı sunulacaktır. Tartışma konuları arasında farklı hak kategorileri, denetim mekanizmalarının içtihatları, hakların kapsamının ve uygulanmasının yorum yoluyla geliştirilmesi ve güncel sorunlar da yer alacaktır

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;

Öğrenme Kazanımları

1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) İnsan haklarının genel teorisini açıklayabilir. İnsan haklarının tarihi ve kurumlar gelişimini tanımlayabilir
2) Farklı hak kategorileri ve sınıflandırmalarını tanımlayabilir.
3) İnsan haklarının korunmasına yönelik bölgesel ve uluslararası sistemlerden oluşan temel yapıyı tanımlayabilir.
4) Birleşmiş Milletler çatısı altında öngörülen insan hakları korumasının temel yapısını açıklayabilir.
5) BM sistemindeki temel insan hakları sözleşmelerini ve bu sözleşmelerin denetim mekanizmalarını tartışabilir.
6) BM insan haklarının korunması rejiminde doğrudan BM Şartı'na dayalı denetim mekanizmalarını açıklayabilir.
7) BM insan hakları mekanizmalarının avantajları ve zafiyetlerini eleştirel biçimde tartışabilir.
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Öğrenme Yetkinliği
Alana Özgü Yetkinlik
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	BM Sisteminde İnsan Hakları Denetim/Koruma Mekanizmaları: Kökenleri, tarihsel ve kurumsal gelişimi
2)	Uluslararası Hukuk ve İnsan Haklarının Korunmasına Yönelik Mekanizmalara Genel Bakış: İnsan haklarının korunmasına yönelik bölgesel ve uluslararası sistemler
3)	BM İnsan Hakları Rejiminin Normatif Dayanakları: BM Şartı, BM çatısı altında insan haklarının korunmasına yönelik olarak oluşturulan temel sözleşmeler ve diğer yönlendirici metinler
4)	BM Şartı’na Dayalı Denetim Mekanizmaları I: İnsan Hakları Konseyi ve Şikâyet Usulü, Özel Usuller	- UN, human rights info: https://www.ohchr.org/en/hrbodies/hrc/home
5)	BM Şartı’na Dayalı Denetim Mekanizmaları II: İnsan Haklarının Korunmasına Yönelik Diğer Mekanizmalar: İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, Kadının Statüsü Komisyonu, Mülteciler Yüksek Komiserliği	- UN, human rights info: https://www.ohchr.org/en/hrbodies/hrc/home - https://unfccc.int/topics/gender
6)	BM Şartı'na dayalı denetim mekanizmalarının rapor ve diğer içtihatlarından örnekler, Türkiye ile ilgili meseleler	- BM ülke sayfası: https://www.ohchr.org/en/countries/turkiye
7)	Sözleşme Temelli Denetim Mekanizmalar I: BM Sisteminde İnsan Haklarının Korunmasına Yönelik Temel Antlaşmalar ve Usuller: Raporlama Yoluyla Denetim, Soruşturma Yoluyla Denetim	https://www.ohchr.org/en/treaty-bodies
8)	Sözleşme Temelli Denetim Mekanizmalar II: Raporlama Yoluyla Denetim, ve Soruşturma Yoluyla Denetim mekanizmalarında Türkiye	https://www.ohchr.org/en/countries/turkiye
9)	Sözleşme Temelli Denetim Mekanizmaları III: Devletlerarası ve Bireysel Başvuru Yoluyla Denetim	https://www.ohchr.org/en/treaty-bodies/complaints-about-human-rights-violations
10)	Sözleşme Temelli Denetim Mekanizmaları IV: Bireysel Başvuru Yoluyla Denetimde Türkiye'ye karşı başvurular	https://www.ohchr.org/en/treaty-bodies/complaints-about-human-rights-violations
11)	Sözleşme temelli denetim mekanizmalarıyla ilgili vaka örnekleri, sunum ve tartışmalar	Seçilen karar/raporlar
12)	BM Sisteminde Karma Denetim Mekanizması I: Evrensel Periyodik Gözden Geçirme	https://www.ohchr.org/en/hr-bodies/upr/upr-home
13)	BM Sisteminde Karma Denetim Mekanizması II: Evrensel Periyodik Gözden Geçirme Usulü ve Türkiye	https://www.ohchr.org/en/hr-bodies/upr/tr-index
14)	Final sınavı

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:	Halil Kalabalık, İnsan Hakları Hukuku, Kavram – Uygulama – Hak ve Ödevler Seçkin yayıncılık, 5. Bası, 2023 Mehmet Semih Gemalmaz, Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş Cilt:1-2, Legal Kitabevi, 2012
Diğer Kaynaklar:	- Bilgi Notu ve PPT sunumlar - Yargısal ve yarı-yargısal denetim organlarının içtihatları

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları	1	2	3	4	5	6	7
Program Kazanımları

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

Dersin Program Kazanımlarına Etkisi

Katkı Payı

Öğrenme Etkinliği ve Öğretme Yöntemleri

Anlatım
Bireysel çalışma ve ödevi
Ders
Okuma
Ödev
Soru cevap/ Tartışma
Örnek olay çalışması

Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri ve Kriterleri

Ödev
Sunum
Örnek olay sunma

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Ödev	2	% 60
Final	1	% 40
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 60
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 40
Toplam		% 100