Mütercim Tercümanlık (Arapça) | |||||
Lisans | TYYÇ: 6. Düzey | QF-EHEA: 1. Düzey | EQF-LLL: 6. Düzey |
Ders Kodu: | MTAR483 | ||||||||
Ders İsmi: | Geçmişte Çeviri ve Çevirmenlik | ||||||||
Ders Yarıyılı: | Güz | ||||||||
Ders Kredileri: |
|
||||||||
Öğretim Dili: | |||||||||
Ders Koşulu: | |||||||||
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: | Hayır | ||||||||
Dersin Türü: | Zorunlu Ders | ||||||||
Dersin Seviyesi: |
|
||||||||
Dersin Veriliş Şekli: | Yüz yüze | ||||||||
Dersin Koordinatörü: | Prof. Dr. CEMAL DEMİRCİOĞLU | ||||||||
Dersi Veren(ler): |
Prof. Dr. CEMAL DEMİRCİOĞLU |
||||||||
Dersin Yardımcıları: |
Dersin Amacı: | Tarihi bağlam içerisinde Avrupa ve Asya çeviri gelenekleri incelenir, çevirmenlerin kültürlerarası aktörler olarak pratikleri ve rolleri üstünde durulur. Öğrencilerin, hem Avrupa hem de Asya çeviri geleneklerindeki etkinliklerin temel tarihsel çizgilerini izleyebilmesi, farklı kültürlerdeki geçmiş çeviri olguları ile çağdaş çeviri kuramları arasında tarihsel bağlantıları kurabilmesi, ilgili geleneklerde çeviri terim ve kavramlarının soykütüğü ile çevirmenlik mesleği ve çeviriyle ilgili kurumlar hakkında bilgi birikimi oluşturması, çalıştığı dil ve kültürlere özgü çeviri söylemleri, çevirmen davranış ve tutumları konusunda bilgi sahibi olması beklenir. |
Dersin İçeriği: | Haftalık program: 1. Hafta Çeviri tarihi, araştırma alanları ve araştırma soruları 2. Hafta “Batı”da çeviri ve aktarım olgusu: Latin geleneğine kısa bir bakış 3-4. Hafta “Doğu”da çeviri ve aktarım olgusu: Arap geleneği 5. Hafta Türk geleneği: Türkçede çeviriyle ilgili terim ve kavramlar 6. Hafta Eski Türklerde çeviri etkinliği: Uygur dönemi 7. Hafta Ara sınav I 8. Hafta Osmanlılarda çeviri etkinliği, Tercümanlık kurumu 9-10.Hafta Tanzimat döneminde Avrupa’dan yapılan çeviriler 11. Hafta Tanzimat sonrası dönemde çeviri üzerine tartışmalar: 1897 Klasikler Tartışması 12. Hafta Ara Sınav II 13-14.Hafta Cumhuriyet döneminde çeviri etkinliği; çeviri üzerine söylemler |
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
|
Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
1) | Çeviri tarihi, araştırma alanları ve araştırma soruları | Demircioğlu, Cemal (2016) Çeviribilimde Tarih ve Tarihyazımı, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, Bkz: 1. Bölüm. Tahir- Gürçağlar, Şehnaz (2011) Çevirinin ABC’si, İstanbul: Say Yayınları. Bkz: 2. bölüm |
2) | “Batı”da çeviri ve aktarım olgusu: Latin geleneğine kısa bir bakış | Bassnett, Susan (2002) Translation Studies. 3rd ed. Landon&NewYork: Methuen. CHAPTER 2: History of Translation Theory, pp.45-78. Yücel, Faruk (2007) Tarihsel ve Kuramsal Açıdan Çeviri Edimi, Ankara: Dost Yayınları. Yazıcı, Mine (2005) Çeviribilimin Temel Kavram ve Kuramları. İstanbul: Multilingual Yayınları. II. BÖLÜM: Tarihte Çeviri – Temel Kavramlar, pp.29-37 ve III. BÖLÜM: Geçmişte Çeviri Etkinliği, pp.38-43 ile pp.64-68. |
3) | “Doğu”da çeviri ve aktarım olgusu: Arap geleneği | Baker, Mona (1998) “Arabic Tradition” in Routledge Encyclopedia of Translation Studies, Mona Baker (ed.). London and New York: Routledge, 316-325. [Çeviren: Figen Tuncer, Okan Üniversitesi Çeviribilim Bölümü Lisans Bitirme Projesi, 2010. Her hakkı saklıdır] Suçin, Mehmet Hakkı (forthcoming) “Arapça Çeviri Geleneği: Altın Dönem”. Journal of Turkish Studies, Cem Dilçin Armağanı, Zehra Toska (ed.). Harvard University Department of Near Eastern Languages and Civilizations. Sarıkaya, Muammer (2003) “el-Cahız’dan es-Safedî’ye Çeviri Teorisi” Bilimname Düşünce Platformu, Sayı III, 2003/3, 133-151. Demircioğlu, Cemal (2013) “El-Cahız’dan Manastırlı Mehmet Rıfat’a: Arap Çeviri Kuramcıları ile Osmanlı Mütercimleri Arasındaki Bağlantılar” Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume, 8/13 Fall 2013, pp. 739-759. |
4) | “Doğu”da çeviri ve aktarım olgusu: Arap geleneği | Baker, Mona (1998) “Arabic Tradition” in Routledge Encyclopedia of Translation Studies, Mona Baker (ed.). London and New York: Routledge, 316-325. [Çeviren: Figen Tuncer, Okan Üniversitesi Çeviribilim Bölümü Lisans Bitirme Projesi, 2010. Her hakkı saklıdır] Suçin, Mehmet Hakkı (forthcoming) “Arapça Çeviri Geleneği: Altın Dönem”. Journal of Turkish Studies, Cem Dilçin Armağanı, Zehra Toska (ed.). Harvard University Department of Near Eastern Languages and Civilizations. Sarıkaya, Muammer (2003) “el-Cahız’dan es-Safedî’ye Çeviri Teorisi” Bilimname Düşünce Platformu, Sayı III, 2003/3, 133-151. Demircioğlu, Cemal (2013) “El-Cahız’dan Manastırlı Mehmet Rıfat’a: Arap Çeviri Kuramcıları ile Osmanlı Mütercimleri Arasındaki Bağlantılar” Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume, 8/13 Fall 2013, pp. 739-759. |
5) | Türk geleneği: Türkçede çeviriyle ilgili terim ve kavramlar | Demircioğlu, Cemal (2005) CHAPTER 2: “A Historical Overview: Turkish Terms/Concepts for “Translation” from the Pre-Ottoman to Ottoman Periods” in From Discourse to Practice: Rethinking “Translation” (Terceme) and Related Practices of Text Production in the Late Ottoman Literary Tradition. Unpublished Doctoral Thesis, Boğaziçi University, İstanbul. Electronically available from: http://www.transint.boun.edu.tr/tezler/CemalDemircioglu.pdf |
6) | Eski Türklerde çeviri etkinliği: Uygur dönemi | Tekin, Şinasi (1995) “Eski Türklerde Tercüme Faaliyetleri”: paper presented in the regular seminars arranged by Saliha Paker for the contribution to the first Ph.D. courses in 1995 on “History of Translation in Ottoman/Turkish Society”, at the department of Translation and Interpreting of Boğaziçi University. Published by Journal of Turkish Studies, Harvard University Department of Near Eastern Languages and Civilizations, 2009. |
7) | Midterm | |
8) | Osmanlılarda çeviri etkinliği, Tercümanlık kurumu | Orhonlu, Cengiz (1993) “Tercüman” İslam Ansiklopedisi, 12/1, Ankara: MEB. Paker, Saliha (1998) “Turkish Tradition” in Routledge Encyclopedia of Translation Studies, Mona Baker (ed.). London and New York: Routledge, 571-582. |
9) | Tanzimat döneminde Avrupa’dan yapılan çeviriler | Paker, Saliha (1987) “Tanzimat Döneminde Avrupa Edebiyatından Çeviriler, Çoğul-dizge Kuramı Açısından Bir Değerlendirme” in Metis Çeviri, Volume 1. Translated from the English by Ali Tükel, 31-43. Demircioğlu, Cemal (2003) “19. Yüzyıl Sonu Türk Edebiyatında ‘Tercüme’ Kavramı” Journal of Turkish Studies, 27/II, Harvard University Department of Near Eastern Languages and Civilizations, pp. 13-31. Berk, Özlem (2006) “Translating the “West”: The Position of Translated Western Literature within the Turkish Literary Polysystem” in Ri.L.Un.E., No. 4, 1-18, Electronically available from: http://www.rilune.org/ENGLISH/mono4/Berk_Rilune4_2006.pdf |
10) | Tanzimat döneminde Avrupa’dan yapılan çeviriler | Paker, Saliha (1987) “Tanzimat Döneminde Avrupa Edebiyatından Çeviriler, Çoğul-dizge Kuramı Açısından Bir Değerlendirme” in Metis Çeviri, Volume 1. Translated from the English by Ali Tükel, 31-43. Demircioğlu, Cemal (2003) “19. Yüzyıl Sonu Türk Edebiyatında ‘Tercüme’ Kavramı” Journal of Turkish Studies, 27/II, Harvard University Department of Near Eastern Languages and Civilizations, pp. 13-31. Berk, Özlem (2006) “Translating the “West”: The Position of Translated Western Literature within the Turkish Literary Polysystem” in Ri.L.Un.E., No. 4, 1-18, Electronically available from: http://www.rilune.org/ENGLISH/mono4/Berk_Rilune4_2006.pdf |
11) | Tanzimat sonrası dönemde çeviri üzerine tartışmalar: 1897 Klasikler Tartışması | Paker, Saliha (2006) “Ottoman Conceptions of Translation and its Practice: The 1897 ‘Classics Debate’ as a Focus for Examining Change”, in Translating Others, Vol. 2, Theo Hermans (ed), St. Jerome, Manchester, 325-348. Demircioğlu, Cemal (2003) “19. Yüzyıl Sonu Türk Edebiyatında ‘Tercüme’ Kavramı” Journal of Turkish Studies, 27/II, Harvard University Department of Near Eastern Languages and Civilizations, pp. 13-31. |
12) | Midterm II | |
13) | Cumhuriyet döneminde çeviri etkinliği; çeviri üzerine söylemler | Tahir-Gürçağlar, Şehnaz (2005) Kapılar: Çeviri Tarihine Yaklaşımlar, İstanbul: Scala Yayıncılık. III. BÖLÜM: Türkiye’de Çevirmen Üzerine Söylemler, pp.83-119. |
14) | Cumhuriyet döneminde çeviri etkinliği; çeviri üzerine söylemler | Tahir-Gürçağlar, Şehnaz (2005) Kapılar: Çeviri Tarihine Yaklaşımlar, İstanbul: Scala Yayıncılık. III. BÖLÜM: Türkiye’de Çevirmen Üzerine Söylemler, pp.83-119. |
Ders Notları / Kitaplar: | Tahir- Gürçağlar, Şehnaz (2011) Çevirinin ABC’si, İstanbul: Say Yayınları. Demircioğlu, Cemal (2016) Çeviribilimde Tarih ve Tarihyazımı, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları Bassnett, Susan (2002) Translation Studies. 3rd ed. Landon&NewYork: Methuen. Yücel, Faruk (2007) Tarihsel ve Kuramsal Açıdan Çeviri Edimi, Ankara: Dost Yayınları. Yazıcı, Mine (2005) Çeviribilimin Temel Kavram ve Kuramları. Tahir-Gürçağlar, Şehnaz (2005) Kapılar: Çeviri Tarihine Yaklaşımlar, İstanbul: Scala Yayıncılık. |
Diğer Kaynaklar: | Baker, Mona (1998) “Arabic Tradition” in Routledge Encyclopedia of Translation Studies, Mona Baker (ed.). London and New York: Routledge, 316-325. [Çeviren: Figen Tuncer, Okan Üniversitesi Çeviribilim Bölümü Lisans Bitirme Projesi, 2010. Her hakkı saklıdır] Suçin, Mehmet Hakkı (forthcoming) “Arapça Çeviri Geleneği: Altın Dönem”. Journal of Turkish Studies, Cem Dilçin Armağanı, Zehra Toska (ed.). Harvard University Department of Near Eastern Languages and Civilizations. Sarıkaya, Muammer (2003) “el-Cahız’dan es-Safedî’ye Çeviri Teorisi” Bilimname Düşünce Platformu, Sayı III, 2003/3, 133-151. Demircioğlu, Cemal (2013) “El-Cahız’dan Manastırlı Mehmet Rıfat’a: Arap Çeviri Kuramcıları ile Osmanlı Mütercimleri Arasındaki Bağlantılar” Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume, 8/13 Fall 2013, pp. 739-759. Demircioğlu, Cemal (2005) CHAPTER 2: “A Historical Overview: Turkish Terms/Concepts for “Translation” from the Pre-Ottoman to Ottoman Periods” in From Discourse to Practice: Rethinking “Translation” (Terceme) and Related Practices of Text Production in the Late Ottoman Literary Tradition. Unpublished Doctoral Thesis, Boğaziçi University, İstanbul. Electronically available from: http://www.transint.boun.edu.tr/tezler/CemalDemircioglu.pdf Tekin, Şinasi (1995) “Eski Türklerde Tercüme Faaliyetleri”: paper presented in the regular seminars arranged by Saliha Paker for the contribution to the first Ph.D. courses in 1995 on “History of Translation in Ottoman/Turkish Society”, at the department of Translation and Interpreting of Boğaziçi University. Published by Journal of Turkish Studies, Harvard University Department of Near Eastern Languages and Civilizations, 2009. Orhonlu, Cengiz (1993) “Tercüman” İslam Ansiklopedisi, 12/1, Ankara: MEB. Paker, Saliha (1998) “Turkish Tradition” in Routledge Encyclopedia of Translation Studies, Mona Baker (ed.). London and New York: Routledge, 571-582. Paker, Saliha (1987) “Tanzimat Döneminde Avrupa Edebiyatından Çeviriler, Çoğul-dizge Kuramı Açısından Bir Değerlendirme” in Metis Çeviri, Volume 1. Translated from the English by Ali Tükel, 31-43. Demircioğlu, Cemal (2003) “19. Yüzyıl Sonu Türk Edebiyatında ‘Tercüme’ Kavramı” Journal of Turkish Studies, 27/II, Harvard University Department of Near Eastern Languages and Civilizations, pp. 13-31. Berk, Özlem (2006) “Translating the “West”: The Position of Translated Western Literature within the Turkish Literary Polysystem” in Ri.L.Un.E., No. 4, 1-18, Electronically available from: http://www.rilune.org/ENGLISH/mono4/Berk_Rilune4_2006.pdf Paker, Saliha (2006) “Ottoman Conceptions of Translation and its Practice: The 1897 ‘Classics Debate’ as a Focus for Examining Change”, in Translating Others, Vol. 2, Theo Hermans (ed), St. Jerome, Manchester, 325-348. Demircioğlu, Cemal (2003) “19. Yüzyıl Sonu Türk Edebiyatında ‘Tercüme’ Kavramı” Journal of Turkish Studies, 27/II, Harvard University Department of Near Eastern Languages and Civilizations, pp. 13-31. |
Ders Öğrenme Kazanımları | 1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|
Program Kazanımları | |||||||
1) Mezunlar, dil çiftleri arasında, iş yaşamında var olan ihtiyaçlara göre en az bir uzmanlık alanında yazılı ve sözlü çeviri yapabilir. | |||||||
2) Mezunlar, yazılı ve sözlü çeviri becerisi kazandıracak düzeyde A, B ve C dili kategorilerinde çok dillilik becerisine sahiptir (A dili en az C1; B Dili en az B1; C Dil(ler)i en az A2). | |||||||
3) Mezunlar A, B ve C dillerinin konuşulduğu kültürlerdeki düşünsel ve kültürel gelenek konusunda bilgi edinir ve bu kültürlere özgü davranış ve tutumlar konusunda farkındalığa sahiptir. | |||||||
4) Mezunlar, A, B ve C dillerinde üretilmiş yazılı ve sözlü metinleri çeviribilimsel yaklaşımla çözümler, yorumlar ve bu metinleri A veya B diline çevirir. | |||||||
5) Mezunlar, çeviri uygulamaları için gerekli çağdaş teknikleri ve araçları kullanır; alanın gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılım ve donanım bilgisiyle birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | |||||||
6) Mezunlar, çeviribilim alanında lisansüstü çalışmalara başlayabilecek düzeyde kuramsal ve yöntemsel yaklaşımlar konusunda bilgi sahibidir. | |||||||
7) Mezunlar, çevirmenlik mesleğinin eğitim, öğretim, mesleki örgütlenme ve etik sorunlarının irdelenmesi; özellikle çeviri ihtiyacının doğduğu farklı alanlarda bu sorunlara toplumsal ve bilimsel bakış doğrultusunda çözüm önerilerinin üretilmeye çalışılması konularında bilgi sahibidir. | |||||||
8) Mezunlar, takım çalışması yapabilir, eleştirel düşünebilir ve yaşam boyu öğrenme davranışı edinir. |
Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Düşük | 3 Orta | 4 Yüksek | 5 En Yüksek |
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
1) | Mezunlar, dil çiftleri arasında, iş yaşamında var olan ihtiyaçlara göre en az bir uzmanlık alanında yazılı ve sözlü çeviri yapabilir. | 2 |
2) | Mezunlar, yazılı ve sözlü çeviri becerisi kazandıracak düzeyde A, B ve C dili kategorilerinde çok dillilik becerisine sahiptir (A dili en az C1; B Dili en az B1; C Dil(ler)i en az A2). | 2 |
3) | Mezunlar A, B ve C dillerinin konuşulduğu kültürlerdeki düşünsel ve kültürel gelenek konusunda bilgi edinir ve bu kültürlere özgü davranış ve tutumlar konusunda farkındalığa sahiptir. | 2 |
4) | Mezunlar, A, B ve C dillerinde üretilmiş yazılı ve sözlü metinleri çeviribilimsel yaklaşımla çözümler, yorumlar ve bu metinleri A veya B diline çevirir. | 2 |
5) | Mezunlar, çeviri uygulamaları için gerekli çağdaş teknikleri ve araçları kullanır; alanın gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılım ve donanım bilgisiyle birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | 2 |
6) | Mezunlar, çeviribilim alanında lisansüstü çalışmalara başlayabilecek düzeyde kuramsal ve yöntemsel yaklaşımlar konusunda bilgi sahibidir. | 2 |
7) | Mezunlar, çevirmenlik mesleğinin eğitim, öğretim, mesleki örgütlenme ve etik sorunlarının irdelenmesi; özellikle çeviri ihtiyacının doğduğu farklı alanlarda bu sorunlara toplumsal ve bilimsel bakış doğrultusunda çözüm önerilerinin üretilmeye çalışılması konularında bilgi sahibidir. | 2 |
8) | Mezunlar, takım çalışması yapabilir, eleştirel düşünebilir ve yaşam boyu öğrenme davranışı edinir. | 2 |
Bireysel çalışma ve ödevi | |
Ders | |
Okuma | |
Ödev |
Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama) | |
Sözlü sınav |
Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
Ara Sınavlar | 2 | % 60 |
Final | 1 | % 40 |
Toplam | % 100 | |
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 60 | |
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % 40 | |
Toplam | % 100 |
Aktiviteler | Aktivite Sayısı | Süre (Saat) | İş Yükü |
Ders Saati | 14 | 3 | 42 |
Sınıf Dışı Ders Çalışması | 40 | 0 | 0 |
Sunum / Seminer | 14 | 2 | 28 |
Ödevler | 14 | 2 | 28 |
Ara Sınavlar | 2 | 50 | 100 |
Final | 1 | 50 | 50 |
Toplam İş Yükü | 248 |