Toplumsal ve Kültürel Çalışmalar (YL) (Tezsiz) | |||||
Yüksek Lisans | TYYÇ: 7. Düzey | QF-EHEA: 2. Düzey | EQF-LLL: 7. Düzey |
Ders Kodu: | SOS513 | ||||||||
Ders İsmi: | Çalışma ve Emek Sosyolojisinde Yeni Kuramlar | ||||||||
Ders Yarıyılı: | Bahar | ||||||||
Ders Kredileri: |
|
||||||||
Öğretim Dili: | TR | ||||||||
Ders Koşulu: | |||||||||
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: | Hayır | ||||||||
Dersin Türü: | Bölüm Seçmeli | ||||||||
Dersin Seviyesi: |
|
||||||||
Dersin Veriliş Şekli: | Yüz yüze | ||||||||
Dersin Koordinatörü: | Prof. Dr. ESRA KÖTEN | ||||||||
Dersi Veren(ler): | |||||||||
Dersin Yardımcıları: |
Dersin Amacı: | Bu ders endüstrileşme, çalışma, endüstri ilişkileri, endüstri toplumu, istihdam, kitle üretimi, tüketim, işgücü, organizasyon, küreselleşme, sendika, bürokrasi gibi kavramlar üzerine sosyolojik yaklaşımların incelenmesini amaçlamaktadır. Endüstrileşme ile bağlantılı olarak, endüstri toplumu, enformasyon toplumu, post-endüstriyel toplum kuramı gibi çeşitli kuramsal perspektifler; okumalar ve günlük hayattan örnekler üzerinden incelenecek ve tartışılacaktır. Endüstri ilişkilerinin toplumsal sonuçları ve endüstri ilişkilerini şekillendiren sosyal faktörler irdelenecektir. Endüstrileşmenin etkileri küresel ve yerel düzeyde tarihsel ve kültürel açılardan analiz edilecektir. |
Dersin İçeriği: | Endüstri öncesi dönemde üretim faaliyetleri ve başlıca ekonomi biçimleri (Avcı toplayıcı, göçebe, köy ve kent ekonomileri) Endüstri öncesi dönemde üretim faaliyetleri ve başlıca ekonomi biçimleri (Avcı toplayıcı, göçebe, köy ve kent ekonomileri) Endüstri Devrimi ve toplumsal değişim Taylorizmin çalışma prensipleri Fordist üretim ve etkileri Kuramsal yaklaşımlar (Marx, Weber) Kuramsal yaklaşımlar (Bell, Toffler) Kuramsal yaklaşımlar (Harvey, Castells, Sennett) |
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
|
Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
1) | Genel bir giriş | Ders notları |
2) | Endüstri öncesi dönemde üretim faaliyetleri ve başlıca ekonomi biçimleri (Avcı toplayıcı, göçebe, köy ve kent ekonomileri) | Ders notları |
3) | Endüstri öncesi dönemde üretim faaliyetleri ve başlıca ekonomi biçimleri (Avcı toplayıcı, göçebe, köy ve kent ekonomileri) | Ders notları |
4) | Endüstri Devrimi ve toplumsal değişim | Ders notları |
5) | Taylorizmin çalışma prensipleri | Ders notları |
6) | Fordist üretim ve etkileri | Ders notları |
7) | Kuramsal yaklaşımlar (Marx, Weber) | Ders notları |
8) | Vize | |
9) | Kuramsal yaklaşımlar (Bell, Toffler) | Ders notları |
10) | Kuramsal yaklaşımlar (Harvey, Castells, Sennett) | Ders notları |
11) | Sunum | Listeden bir kitap |
12) | Sunum | Listeden bir kitap |
13) | Sunum | Listeden bir kitap |
14) | Sunum | Listeden bir kitap |
Ders Notları / Kitaplar: | Buğra, Ayşe (2010) Sınıftan Sınıfa: Fabrika Dışında Çalışma Manzaraları, İletişim, İstanbul. Dedeoğlu, Saniye ve Adem Yavuz Elveren (der.) (2012) Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın, İletişim, İstanbul. Gaulejac, Vincent (2013) İşletme hastalığına Tutulmuş Toplum, Ayrıntı, İstanbul. Makal, Ahmet (2007) Ameleden İşçiye: Erken Cumhuriyet Dönemi Emek Tarihi Çalışmaları, İletişim, İstanbul. Ritzer, George (1998) Toplumun Mcdonaldlaştırılması: Çağdaş Toplum Yaşamının Değişen Karakteri Üzerine Bir İnceleme, Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Sennett, Richard (2002) Karakter Aşınması: Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerine Etkileri. Ayrıntı Yayınları. İstanbul. Standing, Guy (2014) Prekarya: Yeni Tehlikeli Sınıf, İletişim, İstanbul. Beller Hann, Ildiko ve Chris Hann (2003) İki Buçuk Yaprak Çay: Doğu Karadeniz'de Devlet, Piyasa, Kimlik, İletişim, İstanbul. Budd, John W. (2016) Çalışma Düşüncesi, Ayrıntı, İstanbul. Buğra, Ayşe ve Çağlar Keyder (der.) (2007) Vatandaşlık Gelirine Doğru, İletişim, İstanbul. Buğra, Ayşe ve Yalçın Özkan (der.) (2014) Akdeniz’de Kadın İstihdamının Seyri, İletişim, İstanbul. Buğra, Ayşe (2016) Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika İletişim, İstanbul. Esping-Andersen, Gosta (2011) Tamamlanmamış Devrim: Kadınların Yeni Rollerine Uymak, İletişim, İstanbul. Kaygalak, Sevilay (2008) Kapitalizmin Taşrası: 16. Yüzyıldan 19. Yüzyıla Bursa'da Toplumsal Süreçler ve Mekânsal Değişim, İletişim, İstanbul. Thompson, E.P. (2004) İngiliz İşçi Sınıfının Oluşumu, İletişim, İstanbul. Weeks, Kathi (2014) Çalışma Sorunu, Ayrıntı, İstanbul. Yıldırım, Kadir (2013) Osmanlı’da İşçiler (1870-1922) Çalışma Hayatı, Örgütler, Grevler, İletişim, İstanbul. |
Diğer Kaynaklar: | *** Aykaç, Aslıhan (2009) Yeni İşler, Yeni İşçiler: Turizm Sektöründe Emek, İletişim, İstanbul. *** Bora, Tanıl vd. (2011) Boşuna mı Okuduk? Türkiye’de Beyaz Yakalı İşsizliği, İletişim, İstanbul. *** Güler, Hasan (2014) Patron baba ve İşçileri: İşçi Sınıfı, Köylülük ve Paternalizm, İletişim, İstanbul. *** Kümbetoğlu, Belkıs, İnci User ve Aylin Akpınar (2012) Kayıp İşçi Kadınlar: Kayıtdışı Çalışmaya dair bir Alan Araştırması, Bağlam Yayınları, İstanbul. *** Nichols, Theo ve Nadir Suğur (2005) Global İşletme, Yerel Emek: Türkiye’de İşçiler ve Modern Fabrika, İletişim Yayınları, İstanbul. *** Öner, Aysun (2015) Beyaz Yakalı Eşcinseller, İletişim, İstanbul. *** Vatansever, Aslı ve Meral Gezici Yalçın (2015) Ne Ders Olsa Veririz: Akademisyenin Vasıfsız İşçiye Dönüşümü, İletişim, İstanbul. *** Altuntaş, Betül (2003) Mendile, Simite, Boyaya, Çöpe... Ankara Sokaklarında Çalışan Çocuklar, İletişim, İstanbul. *** Birelma, Alpkan (2014) Ekmek ve Haysiyet Mücadelesi: Günümüz Türkiyesi’nde Üç İşçi Hareketinin Etnografisi, İletişim, İstanbul. *** Buyruk, Halil (2015) Öğretmen Emeğinin Dönüşümü, İletişim, İstanbul. Castel, Robert (2017) Ücretli Çalışmanın Tarihçesi, İletişim, İstanbul. *** Cengiz, Kurtuluş (2013) Yav işte Fabrikalaşak: Anadolu Sermayesinin Oluşumu: Kayseri-Hacılar Örneği, İletişim, İstanbul. *** Durak, Yasin (2011) Emeğin Tevekkülü: Konya’da İşçi-İşveren İlişkileri ve Dindarlık, İletişim, İstanbul. *** Koçak, M. Hakan (2014) Camın İşçileri: Paşabahçe İşçilerinin Sınıf Olma Öyküsü, İletişim, İstanbul. *** Özyeğin, Gül (2005) Başkalarının Kiri: Kapıcılar, Gündelikçiler ve Kadınlık Halleri, İletişim, İstanbul. *** Şimşek-Rathke, Leyla (2011) Dünden Kalanlar: Türkiye'de Hemşirelik ve GATA TSK Sağlık Meslek Lisesi Örneği, İletişim, İstanbul. *** Türkmen, Nuray (2012) Eylemden Öğrenmek: TEKEL Direnişi ve Sınıf Bilinci, İletişim, İstanbul. *** White, Jenny B. (1999) Para ile Akraba: Kentsel Türkiye'de Kadın Emeği, İletişim, İstanbul. *** Yükseker, H. Deniz (2003) Laleli-Moskova Mekiği, İletişim, İstanbul. |
Ders Öğrenme Kazanımları | 1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
|||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Program Kazanımları | ||||||||||
1) Sosyolojinin hangi kavram ve kuramlarla bilgi üretmekte olduğunu öğrenir ve bu kavram ve kuramlarla üretilen bilginin toplumsal gerçeklikteki karşılığının neler olduğunu bilir. | ||||||||||
2) Hangi toplumsal alanda hangi sosyolojik yaklaşımların ve yöntemlerin kullanılacağını öğrenir ve sosyolojik analizleri buna göre geliştirerek, uzmanlık alanında belirlediği sosyolojik sorunlar üzerinde bireysel ve ekip içinde akademik kurallara göre hazırlayacağı özgün sunumlar ve yayınlar yapar. | ||||||||||
3) Sosyolojik perspektifleri neden-sonuç ilişkisi sorgulayarak eleştirel bir bakış açısı ile tartışır; bilgi ve uygulama eksikliklerini tespit ederek, alanıyla ilgili vizyon, amaç ve hedef geliştirerek, alanın gereksinimlerini karşılar. | ||||||||||
4) Sosyal yaşamı eleştirel ve bilimsel olarak ana hatlarıyla belirler; aile, devlet, eğitim, din gibi kurumların yapılarına, oluşumlarına ve gelecekteki dönüşümlerine yönelik tahminlerde bulunarak politika önerileri oluşturur. | ||||||||||
5) Hayat boyu öğrenme becerileri kazanarak, alanı ile ilgili bilgilerini, toplumsal sorumluluk bilinciyle meslek ve gündelik yaşamında kullanabilir ve öğrenim sürecinde kazandığı bilgileri iş yaşamında değerlendirme, proje hazırlama, uygulama ve yönetme yetkinliğine sahip olur. | ||||||||||
6) Toplumsal soru ve sorunlarla ilgili psikoloji, felsefe, antropoloji, siyaset, iletişim gibi diğer sosyal bilimlerle bağlantı kurar; her birinin temel kavramlarını ve yöntemlerini kavrar; alanında edindiği bilgileri farklı disiplinlerden edindiği bilgilerle bütünleştirerek yeni yorum, bilgi ve kavramlar oluşturur. | ||||||||||
7) Araştırma amaçları ile araştırma tasarımı ilişkisini, araştırma sorusunu ve çeşitli araştırma tekniklerinin kullanılma koşullarını bilerek araştırma önerisi ve uygulama planını hazırlamayı, toplumsal, kültürel ve etik sorunları düşünmeyi, verileri değerlendirmeyi ve sonuç raporu yazmayı ve bu bilgileri duyurmayı öğrenir ve bu birikimlerini meslek yaşamına aktarma becerisine sahip olur. | ||||||||||
8) Toplumsal sorunların çözümünde karar alma, kararı uygulama, üstlendiği görev ve sorumlulukları yerine getirme ve gerektiğinde inisiyatif alarak normları değiştirme yetkinliği kazanır. | ||||||||||
9) Ulusal ve uluslararası yayınları ve alanındaki yenilikleri takip ederek, oluşturduğu yeni bilgileri ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek yazılı ve sözlü olarak paylaşır. | ||||||||||
10) Sosyoloji alanındaki bilgi ve deneyimini sürekli olarak canlı tutar; bu bilgisini başkaları ile paylaşarak zenginleşir; öğrenimini bir ileri eğitim düzeyine taşıyabilir. | ||||||||||
11) Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite ve kültürel değerler ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince, değişime ve yeniliğe karşı açık tutuma sahip olur. |
Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Düşük | 3 Orta | 4 Yüksek | 5 En Yüksek |
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
1) | Sosyolojinin hangi kavram ve kuramlarla bilgi üretmekte olduğunu öğrenir ve bu kavram ve kuramlarla üretilen bilginin toplumsal gerçeklikteki karşılığının neler olduğunu bilir. | |
2) | Hangi toplumsal alanda hangi sosyolojik yaklaşımların ve yöntemlerin kullanılacağını öğrenir ve sosyolojik analizleri buna göre geliştirerek, uzmanlık alanında belirlediği sosyolojik sorunlar üzerinde bireysel ve ekip içinde akademik kurallara göre hazırlayacağı özgün sunumlar ve yayınlar yapar. | |
3) | Sosyolojik perspektifleri neden-sonuç ilişkisi sorgulayarak eleştirel bir bakış açısı ile tartışır; bilgi ve uygulama eksikliklerini tespit ederek, alanıyla ilgili vizyon, amaç ve hedef geliştirerek, alanın gereksinimlerini karşılar. | |
4) | Sosyal yaşamı eleştirel ve bilimsel olarak ana hatlarıyla belirler; aile, devlet, eğitim, din gibi kurumların yapılarına, oluşumlarına ve gelecekteki dönüşümlerine yönelik tahminlerde bulunarak politika önerileri oluşturur. | |
5) | Hayat boyu öğrenme becerileri kazanarak, alanı ile ilgili bilgilerini, toplumsal sorumluluk bilinciyle meslek ve gündelik yaşamında kullanabilir ve öğrenim sürecinde kazandığı bilgileri iş yaşamında değerlendirme, proje hazırlama, uygulama ve yönetme yetkinliğine sahip olur. | |
6) | Toplumsal soru ve sorunlarla ilgili psikoloji, felsefe, antropoloji, siyaset, iletişim gibi diğer sosyal bilimlerle bağlantı kurar; her birinin temel kavramlarını ve yöntemlerini kavrar; alanında edindiği bilgileri farklı disiplinlerden edindiği bilgilerle bütünleştirerek yeni yorum, bilgi ve kavramlar oluşturur. | |
7) | Araştırma amaçları ile araştırma tasarımı ilişkisini, araştırma sorusunu ve çeşitli araştırma tekniklerinin kullanılma koşullarını bilerek araştırma önerisi ve uygulama planını hazırlamayı, toplumsal, kültürel ve etik sorunları düşünmeyi, verileri değerlendirmeyi ve sonuç raporu yazmayı ve bu bilgileri duyurmayı öğrenir ve bu birikimlerini meslek yaşamına aktarma becerisine sahip olur. | |
8) | Toplumsal sorunların çözümünde karar alma, kararı uygulama, üstlendiği görev ve sorumlulukları yerine getirme ve gerektiğinde inisiyatif alarak normları değiştirme yetkinliği kazanır. | |
9) | Ulusal ve uluslararası yayınları ve alanındaki yenilikleri takip ederek, oluşturduğu yeni bilgileri ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek yazılı ve sözlü olarak paylaşır. | |
10) | Sosyoloji alanındaki bilgi ve deneyimini sürekli olarak canlı tutar; bu bilgisini başkaları ile paylaşarak zenginleşir; öğrenimini bir ileri eğitim düzeyine taşıyabilir. | |
11) | Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite ve kültürel değerler ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince, değişime ve yeniliğe karşı açık tutuma sahip olur. |
Anlatım | |
Ders | |
Okuma | |
Soru cevap/ Tartışma |
Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama) | |
Sunum |
Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
Ara Sınavlar | 1 | % 40 |
Final | 1 | % 60 |
Toplam | % 100 | |
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 40 | |
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % 60 | |
Toplam | % 100 |
Aktiviteler | Aktivite Sayısı | İş Yükü |
Ders Saati | 14 | 42 |
Sınıf Dışı Ders Çalışması | 13 | 28 |
Sunum / Seminer | 14 | 48 |
Ödevler | 14 | 64 |
Ara Sınavlar | 1 | 1 |
Final | 1 | 1 |
Toplam İş Yükü | 184 |