Toplumsal ve Kültürel Çalışmalar (YL) (Tezli)
Yüksek Lisans	TYYÇ: 7. Düzey	QF-EHEA: 2. Düzey	EQF-LLL: 7. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

SOS535

Ders İsmi:

Din ve Toplum Üzerine Karşılaştırmalı Çalışmalar

Ders Yarıyılı:

Bahar

Ders Kredileri:

Teorik	Pratik	Kredi	AKTS
3	0	3	6

Öğretim Dili:

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Bölüm Seçmeli

Dersin Seviyesi:

Yüksek Lisans

TYYÇ:7. Düzey

QF-EHEA:2. Düzey

EQF-LLL:7. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Prof. Dr. ESRA KÖTEN

Dersi Veren(ler):

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:

Din sosyolojisinin temel kuram ve kavramlarını anlatmak

Dersin İçeriği:

‘Dinsel’ olarak tanımlanabilecek bir perspektif, geçmişten bugüne tüm insan topluluklarında ortaya çıkmaktadır. Günümüz dünyasında da gündelik yaşam pratiğinde, toplumsal ilişkilerde ve siyasal süreçlerde dinin rolü ve etkisi gözlemlenebilir bir olgudur. Bu derste din sosyolojisini, dinsel inançların doğasını, din sosyolojisi içindeki tartışmaları ve toplumsal ilişkilerde dinin önemini ele alacağız.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;

Öğrenme Kazanımları

1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) Din sosyolojisinin temel kavramlarını tanımlayabilir ve değerlendirebilir.
2) Laikleşme ve sekülerleşme kavramlarını tanımlayabilir.
3) Din ve modernlik arasındaki ilişkiyi tartışabilir.
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Öğrenme Yetkinliği
Alana Özgü Yetkinlik
1) Çağdaş toplumlarda dini kimliklerin ve inanç biçimlerinin farklılaşmasını ve yeniden oluşumunu anlayabilir ve tartışabilir.
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	• Dersin öğrencilere tanıtılması, giriş yapılması.	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.
2)	• Bir ritüel olarak dinin ortaya nasıl çıktığını açıklamak • Dinsel ritüellerin ne gibi kültürel ve toplumsal anlamlara sahip olduğunu tartışmak • Dinsel ritüellerin ne zaman/neden/nasıl ortaya çıktığını analiz etmek • Dinin kökeni üzerine düşünce ve tartışmaları değerlendirmek	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.
3)	• Dinin evrimini tartışmak • “Çoktanrıcılıktan tektanrıcılığa doğrusal (geri dönüşsüz) bir gidiş mi var yoksa, çoktanrıcılıkla tektanrıcılık arasında ‘sarkaçsal’ (gidişli-gelişli) bir salınım mı var?” sorusunun cevabını analiz etmek • Din ve büyü arasındaki benzerlikler, farklılıklar, kesişme, geçişlilik ya da uyuşumları tanımlamak ve analiz etmek	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.
4)	• Dinin ideoloji ile bağıntısını analiz etmek • Bir ideoloji biçimi olarak dinin nasıl ve ne şekillerde ele alınabileceğini tartışmak • ‘Makbul’ (kabul edilen) dinsellikle ‘sapkın’ dinselliğin neye, kime göre ve nasıl belirlendiğini tanımlamak	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.
5)	• Toplumsal cinsiyet-din ilişkisini açıklamak • “Din dolayımıyla kadının denetimi mi sağlanıyor, yoksa kadının kamusal alana çıkma (özgürleşme) imkânlarının önü mü açılıyor?” konusunu tartışmak • Örtünme sorununu analiz etmek, Eşcinsellik karşısında dini tartışmak • Evrensel bir insan ve toplum projesi olarak sunulan ‘modernite’ ile din kurumu ve dinsellik arasındaki sorunlu ilişkiyi irdelemek • Dinde modernleşme; modernist İslam veya İslam modernizmini açıklamak	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.
6)	• Dinsel fundamentalizm kavramını analiz etmek • Dini bilim, bilimi din (inanç) haline getirme eğilimlerini belirlemek • Bilim ve din ilişkisini ortaya koymak	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.
7)	Vize Sınavı	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.
8)	• İnançlararası etkileşim ya da ‘dinsel senkretizm’ olgusunu açıklamak • “Alevilik bir dinsel senkretizm örneği mi?” konusunda tartışmak • Anadolu’da hristiyan-müslüman kaynaşmasını açıklamak • Postmodern söylem, dinsel dünya görüşünün kendisini ifade etmesi için bir ‘imkân’ mı, yoksa bir ‘engel’ mi?	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.
9)	• “Yeni Dini Hareketler’ i günümüzden örneklerle • Explain the belief in salvation • Yahudilerin ‘mesiah’ı, Hristiyanların ‘mesih’i ve Müslümanların ‘mehdi’si: benzeşen-farklılaşan yönlerini analiz etmek • Kıyamet ve ‘öbür dünya’ söylemini açıklamak	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.
10)	• Efsanelerin hayata değen noktalarını tartışmak • Hem geçmişin hem de bugünün aynası olarak efsaneleri açıklamak • Ulus-devlet ve din ilişkisini tanımlamak • “Din, milli bilince engel mi destek mi? Milliyetçilik modern zamanların dini mi?” konularında tartışmak	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.
11)	• “Parapsikoloji bilim mi yoksa bir din mi?” konusunu açıklamak • Medyumlar, falcılar, kâhinler. Ruh çağırma. Rüya tabirleri. Hipnotizma. Üçüncü Göz/Dördüncü Boyut/Altıncı Duyu… gibi kavramları tanımlamak • İnanç endüstrisini tanımlamak • Tesettür defileleri örneğinden hareketle Tüketim kültürü-din ilişkisini analiz etmek	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.
12)	• Doğa tapımından tanrı tapımına, doğaya tabiyetten dine tabiyete mi geçildi? Sorusunun yanıtını analiz etmek • Çevre sorunu, küresel ısınma, vb. karşısında din(ler)in önerilerini tartışmak	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.
13)	• Halk inançlarını ve batıl inançları açıklamak • Yatır-türbe ziyaretleri, yas törenleri, adak adamalar, nazar, kurşun dökme, vb…inançlarını tartışmak	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.
14)	• Din devleti, ‘devlet dini’ ve din-siz (laik) devlet… Laiklik ve sekülerizm; kavramlarını açıklamak	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.
Diğer Kaynaklar:	Tayfun Atay. Din Hayattan Çıkar-Antropolojik Denemeler. İletişim Yayınları. İstanbul: 2004. Brian Morris. Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Çev. T. Atay). İmge Yayınevi. Ankara: 2004.

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları	1	2	3	4
Program Kazanımları
1) Sosyolojinin hangi kavram ve kuramlarla bilgi üretmekte olduğunu öğrenir ve bu kavram ve kuramlarla üretilen bilginin toplumsal gerçeklikteki karşılığının neler olduğunu bilir.
2) Hangi toplumsal alanda hangi sosyolojik yaklaşımların ve yöntemlerin kullanılacağını öğrenir ve sosyolojik analizleri buna göre geliştirerek, uzmanlık alanında belirlediği sosyolojik sorunlar üzerinde bireysel ve ekip içinde akademik kurallara göre hazırlayacağı özgün sunumlar ve yayınlar yapar.
3) Sosyolojik perspektifleri neden-sonuç ilişkisi sorgulayarak eleştirel bir bakış açısı ile tartışır; bilgi ve uygulama eksikliklerini tespit ederek, alanıyla ilgili vizyon, amaç ve hedef geliştirerek, alanın gereksinimlerini karşılar.
4) Sosyal yaşamı eleştirel ve bilimsel olarak ana hatlarıyla belirler; aile, devlet, eğitim, din gibi kurumların yapılarına, oluşumlarına ve gelecekteki dönüşümlerine yönelik tahminlerde bulunarak politika önerileri oluşturur.
5) Hayat boyu öğrenme becerileri kazanarak, alanı ile ilgili bilgilerini, toplumsal sorumluluk bilinciyle meslek ve gündelik yaşamında kullanabilir ve öğrenim sürecinde kazandığı bilgileri iş yaşamında değerlendirme, proje hazırlama, uygulama ve yönetme yetkinliğine sahip olur.
6) Toplumsal soru ve sorunlarla ilgili psikoloji, felsefe, antropoloji, siyaset, iletişim gibi diğer sosyal bilimlerle bağlantı kurar; her birinin temel kavramlarını ve yöntemlerini kavrar; alanında edindiği bilgileri farklı disiplinlerden edindiği bilgilerle bütünleştirerek yeni yorum, bilgi ve kavramlar oluşturur.
7) Araştırma amaçları ile araştırma tasarımı ilişkisini, araştırma sorusunu ve çeşitli araştırma tekniklerinin kullanılma koşullarını bilerek araştırma önerisi ve uygulama planını hazırlamayı, toplumsal, kültürel ve etik sorunları düşünmeyi, verileri değerlendirmeyi ve sonuç raporu yazmayı ve bu bilgileri duyurmayı öğrenir ve bu birikimlerini meslek yaşamına aktarma becerisine sahip olur.
8) Toplumsal sorunların çözümünde karar alma, kararı uygulama, üstlendiği görev ve sorumlulukları yerine getirme ve gerektiğinde inisiyatif alarak normları değiştirme yetkinliği kazanır.
9) Ulusal ve uluslararası yayınları ve alanındaki yenilikleri takip ederek, oluşturduğu yeni bilgileri ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek yazılı ve sözlü olarak paylaşır.
10) Sosyoloji alanındaki bilgi ve deneyimini sürekli olarak canlı tutar; bu bilgisini başkaları ile paylaşarak zenginleşir; öğrenimini bir ileri eğitim düzeyine taşıyabilir.
11) Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite ve kültürel değerler ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince, değişime ve yeniliğe karşı açık tutuma sahip olur.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Sosyolojinin hangi kavram ve kuramlarla bilgi üretmekte olduğunu öğrenir ve bu kavram ve kuramlarla üretilen bilginin toplumsal gerçeklikteki karşılığının neler olduğunu bilir.
2)	Hangi toplumsal alanda hangi sosyolojik yaklaşımların ve yöntemlerin kullanılacağını öğrenir ve sosyolojik analizleri buna göre geliştirerek, uzmanlık alanında belirlediği sosyolojik sorunlar üzerinde bireysel ve ekip içinde akademik kurallara göre hazırlayacağı özgün sunumlar ve yayınlar yapar.
3)	Sosyolojik perspektifleri neden-sonuç ilişkisi sorgulayarak eleştirel bir bakış açısı ile tartışır; bilgi ve uygulama eksikliklerini tespit ederek, alanıyla ilgili vizyon, amaç ve hedef geliştirerek, alanın gereksinimlerini karşılar.
4)	Sosyal yaşamı eleştirel ve bilimsel olarak ana hatlarıyla belirler; aile, devlet, eğitim, din gibi kurumların yapılarına, oluşumlarına ve gelecekteki dönüşümlerine yönelik tahminlerde bulunarak politika önerileri oluşturur.
5)	Hayat boyu öğrenme becerileri kazanarak, alanı ile ilgili bilgilerini, toplumsal sorumluluk bilinciyle meslek ve gündelik yaşamında kullanabilir ve öğrenim sürecinde kazandığı bilgileri iş yaşamında değerlendirme, proje hazırlama, uygulama ve yönetme yetkinliğine sahip olur.
6)	Toplumsal soru ve sorunlarla ilgili psikoloji, felsefe, antropoloji, siyaset, iletişim gibi diğer sosyal bilimlerle bağlantı kurar; her birinin temel kavramlarını ve yöntemlerini kavrar; alanında edindiği bilgileri farklı disiplinlerden edindiği bilgilerle bütünleştirerek yeni yorum, bilgi ve kavramlar oluşturur.
7)	Araştırma amaçları ile araştırma tasarımı ilişkisini, araştırma sorusunu ve çeşitli araştırma tekniklerinin kullanılma koşullarını bilerek araştırma önerisi ve uygulama planını hazırlamayı, toplumsal, kültürel ve etik sorunları düşünmeyi, verileri değerlendirmeyi ve sonuç raporu yazmayı ve bu bilgileri duyurmayı öğrenir ve bu birikimlerini meslek yaşamına aktarma becerisine sahip olur.
8)	Toplumsal sorunların çözümünde karar alma, kararı uygulama, üstlendiği görev ve sorumlulukları yerine getirme ve gerektiğinde inisiyatif alarak normları değiştirme yetkinliği kazanır.
9)	Ulusal ve uluslararası yayınları ve alanındaki yenilikleri takip ederek, oluşturduğu yeni bilgileri ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek yazılı ve sözlü olarak paylaşır.
10)	Sosyoloji alanındaki bilgi ve deneyimini sürekli olarak canlı tutar; bu bilgisini başkaları ile paylaşarak zenginleşir; öğrenimini bir ileri eğitim düzeyine taşıyabilir.
11)	Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite ve kültürel değerler ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince, değişime ve yeniliğe karşı açık tutuma sahip olur.

Öğrenme Etkinliği ve Öğretme Yöntemleri

Anlatım
Beyin fırtınası /Altı şapka
Bireysel çalışma ve ödevi
Ders
Okuma
Ödev
Soru cevap/ Tartışma

Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri ve Kriterleri

Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama)

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Sunum	1	% 20
Ara Sınavlar	1	% 30
Final	1	% 50
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 50
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 50
Toplam		% 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	İş Yükü
Ders Saati	16	48
Sınıf Dışı Ders Çalışması	15	75
Sunum / Seminer	7	14
Ara Sınavlar	1	20
Final	2	33
Toplam İş Yükü		190