Toplumsal ve Kültürel Çalışmalar (YL) (Tezli)
Yüksek Lisans	TYYÇ: 7. Düzey	QF-EHEA: 2. Düzey	EQF-LLL: 7. Düzey

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

SOS513

Ders İsmi:

Çalışma ve Emek Sosyolojisinde Yeni Kuramlar

Ders Yarıyılı:

Bahar

Ders Kredileri:

Teorik	Pratik	Kredi	AKTS
3	0	3	6

Öğretim Dili:

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Dersin Türü:

Bölüm Seçmeli

Dersin Seviyesi:

Yüksek Lisans

TYYÇ:7. Düzey

QF-EHEA:2. Düzey

EQF-LLL:7. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Prof. Dr. ESRA KÖTEN

Dersi Veren(ler):

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:

Bu ders endüstrileşme, çalışma, endüstri ilişkileri, endüstri toplumu, istihdam, kitle üretimi, tüketim, işgücü, organizasyon, küreselleşme, sendika, bürokrasi gibi kavramlar üzerine sosyolojik yaklaşımların incelenmesini amaçlamaktadır. Endüstrileşme ile bağlantılı olarak, endüstri toplumu, enformasyon toplumu, post-endüstriyel toplum kuramı gibi çeşitli kuramsal perspektifler; okumalar ve günlük hayattan örnekler üzerinden incelenecek ve tartışılacaktır. Endüstri ilişkilerinin toplumsal sonuçları ve endüstri ilişkilerini şekillendiren sosyal faktörler irdelenecektir. Endüstrileşmenin etkileri küresel ve yerel düzeyde tarihsel ve kültürel açılardan analiz edilecektir.

Dersin İçeriği:

Endüstri öncesi dönemde üretim faaliyetleri ve başlıca ekonomi biçimleri (Avcı toplayıcı, göçebe, köy ve kent ekonomileri)
Endüstri öncesi dönemde üretim faaliyetleri ve başlıca ekonomi biçimleri (Avcı toplayıcı, göçebe, köy ve kent ekonomileri)
Endüstri Devrimi ve toplumsal değişim
Taylorizmin çalışma prensipleri
Fordist üretim ve etkileri
Kuramsal yaklaşımlar (Marx, Weber)
Kuramsal yaklaşımlar (Bell, Toffler)
Kuramsal yaklaşımlar (Harvey, Castells, Sennett)

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;

Öğrenme Kazanımları

1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) Endüstri toplumu, endüstriyel çalışma ve örgütsel nitelikler hakkında genel bilgilere sahip olur.
2) Endüstri toplumlarına yönelik ortaya atılan sosyoloji teorileri hakkında bilgi sahibi olur.
3) Endüstri toplumlarındaki toplumsal ilişkilerin kompleks aktörlerini ve bunlar arasındaki çatışma ve işbirliklerini anlar.
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Öğrenme Yetkinliği
1) Çağdaş dünyada yaşanan toplumsal dönüşümleri endüstriyel örgütlenme düzenindeki farklılaşmalarla beraber değerlendirir.
Alana Özgü Yetkinlik
1) Enformasyon toplumu kavramını ve bu kavramın bütüncül toplumsal sonuçlarını, çalışma hayatı bağlamında değerlendirir.
2) Yeni çalışma biçimlerini ve bu çalışma biçimlerinin toplumsal sonuçlarını anlar.
3) Yeni toplumsal değişme kuramlarının niteliklerini anlar ve Türkiye'deki toplumsal değişmeleri bu perspektiften değerlendirebilir.
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Genel bir giriş	Ders notları
2)	Endüstri öncesi dönemde üretim faaliyetleri ve başlıca ekonomi biçimleri (Avcı toplayıcı, göçebe, köy ve kent ekonomileri)	Ders notları
3)	Endüstri öncesi dönemde üretim faaliyetleri ve başlıca ekonomi biçimleri (Avcı toplayıcı, göçebe, köy ve kent ekonomileri)	Ders notları
4)	Endüstri Devrimi ve toplumsal değişim	Ders notları
5)	Taylorizmin çalışma prensipleri	Ders notları
6)	Fordist üretim ve etkileri	Ders notları
7)	Kuramsal yaklaşımlar (Marx, Weber)	Ders notları
8)	Vize
9)	Kuramsal yaklaşımlar (Bell, Toffler)	Ders notları
10)	Kuramsal yaklaşımlar (Harvey, Castells, Sennett)	Ders notları
11)	Sunum	Listeden bir kitap
12)	Sunum	Listeden bir kitap
13)	Sunum	Listeden bir kitap
14)	Sunum	Listeden bir kitap

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:

Buğra, Ayşe (2010) Sınıftan Sınıfa: Fabrika Dışında Çalışma Manzaraları, İletişim, İstanbul.
Dedeoğlu, Saniye ve Adem Yavuz Elveren (der.) (2012) Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın, İletişim, İstanbul.
Gaulejac, Vincent (2013) İşletme hastalığına Tutulmuş Toplum, Ayrıntı, İstanbul.
Makal, Ahmet (2007) Ameleden İşçiye: Erken Cumhuriyet Dönemi Emek Tarihi Çalışmaları, İletişim, İstanbul.
Ritzer, George (1998) Toplumun Mcdonaldlaştırılması: Çağdaş Toplum Yaşamının Değişen Karakteri Üzerine Bir İnceleme, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Sennett, Richard (2002) Karakter Aşınması: Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerine Etkileri. Ayrıntı Yayınları. İstanbul.
Standing, Guy (2014) Prekarya: Yeni Tehlikeli Sınıf, İletişim, İstanbul.
Beller Hann, Ildiko ve Chris Hann (2003) İki Buçuk Yaprak Çay: Doğu Karadeniz'de Devlet, Piyasa, Kimlik, İletişim, İstanbul.
Budd, John W. (2016) Çalışma Düşüncesi, Ayrıntı, İstanbul.
Buğra, Ayşe ve Çağlar Keyder (der.) (2007) Vatandaşlık Gelirine Doğru, İletişim, İstanbul.
Buğra, Ayşe ve Yalçın Özkan (der.) (2014) Akdeniz’de Kadın İstihdamının Seyri, İletişim, İstanbul.
Buğra, Ayşe (2016) Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika İletişim, İstanbul.
Esping-Andersen, Gosta (2011) Tamamlanmamış Devrim: Kadınların Yeni Rollerine Uymak, İletişim, İstanbul.
Kaygalak, Sevilay (2008) Kapitalizmin Taşrası: 16. Yüzyıldan 19. Yüzyıla Bursa'da Toplumsal Süreçler ve Mekânsal Değişim, İletişim, İstanbul.
Thompson, E.P. (2004) İngiliz İşçi Sınıfının Oluşumu, İletişim, İstanbul.
Weeks, Kathi (2014) Çalışma Sorunu, Ayrıntı, İstanbul.
Yıldırım, Kadir (2013) Osmanlı’da İşçiler (1870-1922) Çalışma Hayatı, Örgütler, Grevler, İletişim, İstanbul.

Diğer Kaynaklar:

*** Aykaç, Aslıhan (2009) Yeni İşler, Yeni İşçiler: Turizm Sektöründe Emek, İletişim, İstanbul.
*** Bora, Tanıl vd. (2011) Boşuna mı Okuduk? Türkiye’de Beyaz Yakalı İşsizliği, İletişim, İstanbul.
*** Güler, Hasan (2014) Patron baba ve İşçileri: İşçi Sınıfı, Köylülük ve Paternalizm, İletişim, İstanbul.
*** Kümbetoğlu, Belkıs, İnci User ve Aylin Akpınar (2012) Kayıp İşçi Kadınlar: Kayıtdışı Çalışmaya dair bir Alan Araştırması, Bağlam Yayınları, İstanbul.
*** Nichols, Theo ve Nadir Suğur (2005) Global İşletme, Yerel Emek: Türkiye’de İşçiler ve Modern Fabrika, İletişim Yayınları, İstanbul.
*** Öner, Aysun (2015) Beyaz Yakalı Eşcinseller, İletişim, İstanbul.
*** Vatansever, Aslı ve Meral Gezici Yalçın (2015) Ne Ders Olsa Veririz: Akademisyenin Vasıfsız İşçiye Dönüşümü, İletişim, İstanbul.
*** Altuntaş, Betül (2003) Mendile, Simite, Boyaya, Çöpe... Ankara Sokaklarında Çalışan Çocuklar, İletişim, İstanbul.
*** Birelma, Alpkan (2014) Ekmek ve Haysiyet Mücadelesi: Günümüz Türkiyesi’nde Üç İşçi Hareketinin Etnografisi, İletişim, İstanbul.
*** Buyruk, Halil (2015) Öğretmen Emeğinin Dönüşümü, İletişim, İstanbul.
Castel, Robert (2017) Ücretli Çalışmanın Tarihçesi, İletişim, İstanbul.
*** Cengiz, Kurtuluş (2013) Yav işte Fabrikalaşak: Anadolu Sermayesinin Oluşumu: Kayseri-Hacılar Örneği, İletişim, İstanbul.
*** Durak, Yasin (2011) Emeğin Tevekkülü: Konya’da İşçi-İşveren İlişkileri ve Dindarlık, İletişim, İstanbul.
*** Koçak, M. Hakan (2014) Camın İşçileri: Paşabahçe İşçilerinin Sınıf Olma Öyküsü, İletişim, İstanbul.
*** Özyeğin, Gül (2005) Başkalarının Kiri: Kapıcılar, Gündelikçiler ve Kadınlık Halleri, İletişim, İstanbul.
*** Şimşek-Rathke, Leyla (2011) Dünden Kalanlar: Türkiye'de Hemşirelik ve GATA TSK Sağlık Meslek Lisesi Örneği, İletişim, İstanbul.
*** Türkmen, Nuray (2012) Eylemden Öğrenmek: TEKEL Direnişi ve Sınıf Bilinci, İletişim, İstanbul.
*** White, Jenny B. (1999) Para ile Akraba: Kentsel Türkiye'de Kadın Emeği, İletişim, İstanbul.
*** Yükseker, H. Deniz (2003) Laleli-Moskova Mekiği, İletişim, İstanbul.

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları	1	2	3	4	5	6	7
Program Kazanımları
1) Sosyolojinin hangi kavram ve kuramlarla bilgi üretmekte olduğunu öğrenir ve bu kavram ve kuramlarla üretilen bilginin toplumsal gerçeklikteki karşılığının neler olduğunu bilir.
2) Hangi toplumsal alanda hangi sosyolojik yaklaşımların ve yöntemlerin kullanılacağını öğrenir ve sosyolojik analizleri buna göre geliştirerek, uzmanlık alanında belirlediği sosyolojik sorunlar üzerinde bireysel ve ekip içinde akademik kurallara göre hazırlayacağı özgün sunumlar ve yayınlar yapar.
3) Sosyolojik perspektifleri neden-sonuç ilişkisi sorgulayarak eleştirel bir bakış açısı ile tartışır; bilgi ve uygulama eksikliklerini tespit ederek, alanıyla ilgili vizyon, amaç ve hedef geliştirerek, alanın gereksinimlerini karşılar.
4) Sosyal yaşamı eleştirel ve bilimsel olarak ana hatlarıyla belirler; aile, devlet, eğitim, din gibi kurumların yapılarına, oluşumlarına ve gelecekteki dönüşümlerine yönelik tahminlerde bulunarak politika önerileri oluşturur.
5) Hayat boyu öğrenme becerileri kazanarak, alanı ile ilgili bilgilerini, toplumsal sorumluluk bilinciyle meslek ve gündelik yaşamında kullanabilir ve öğrenim sürecinde kazandığı bilgileri iş yaşamında değerlendirme, proje hazırlama, uygulama ve yönetme yetkinliğine sahip olur.
6) Toplumsal soru ve sorunlarla ilgili psikoloji, felsefe, antropoloji, siyaset, iletişim gibi diğer sosyal bilimlerle bağlantı kurar; her birinin temel kavramlarını ve yöntemlerini kavrar; alanında edindiği bilgileri farklı disiplinlerden edindiği bilgilerle bütünleştirerek yeni yorum, bilgi ve kavramlar oluşturur.
7) Araştırma amaçları ile araştırma tasarımı ilişkisini, araştırma sorusunu ve çeşitli araştırma tekniklerinin kullanılma koşullarını bilerek araştırma önerisi ve uygulama planını hazırlamayı, toplumsal, kültürel ve etik sorunları düşünmeyi, verileri değerlendirmeyi ve sonuç raporu yazmayı ve bu bilgileri duyurmayı öğrenir ve bu birikimlerini meslek yaşamına aktarma becerisine sahip olur.
8) Toplumsal sorunların çözümünde karar alma, kararı uygulama, üstlendiği görev ve sorumlulukları yerine getirme ve gerektiğinde inisiyatif alarak normları değiştirme yetkinliği kazanır.
9) Ulusal ve uluslararası yayınları ve alanındaki yenilikleri takip ederek, oluşturduğu yeni bilgileri ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek yazılı ve sözlü olarak paylaşır.
10) Sosyoloji alanındaki bilgi ve deneyimini sürekli olarak canlı tutar; bu bilgisini başkaları ile paylaşarak zenginleşir; öğrenimini bir ileri eğitim düzeyine taşıyabilir.
11) Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite ve kültürel değerler ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince, değişime ve yeniliğe karşı açık tutuma sahip olur.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Sosyolojinin hangi kavram ve kuramlarla bilgi üretmekte olduğunu öğrenir ve bu kavram ve kuramlarla üretilen bilginin toplumsal gerçeklikteki karşılığının neler olduğunu bilir.
2)	Hangi toplumsal alanda hangi sosyolojik yaklaşımların ve yöntemlerin kullanılacağını öğrenir ve sosyolojik analizleri buna göre geliştirerek, uzmanlık alanında belirlediği sosyolojik sorunlar üzerinde bireysel ve ekip içinde akademik kurallara göre hazırlayacağı özgün sunumlar ve yayınlar yapar.
3)	Sosyolojik perspektifleri neden-sonuç ilişkisi sorgulayarak eleştirel bir bakış açısı ile tartışır; bilgi ve uygulama eksikliklerini tespit ederek, alanıyla ilgili vizyon, amaç ve hedef geliştirerek, alanın gereksinimlerini karşılar.
4)	Sosyal yaşamı eleştirel ve bilimsel olarak ana hatlarıyla belirler; aile, devlet, eğitim, din gibi kurumların yapılarına, oluşumlarına ve gelecekteki dönüşümlerine yönelik tahminlerde bulunarak politika önerileri oluşturur.
5)	Hayat boyu öğrenme becerileri kazanarak, alanı ile ilgili bilgilerini, toplumsal sorumluluk bilinciyle meslek ve gündelik yaşamında kullanabilir ve öğrenim sürecinde kazandığı bilgileri iş yaşamında değerlendirme, proje hazırlama, uygulama ve yönetme yetkinliğine sahip olur.
6)	Toplumsal soru ve sorunlarla ilgili psikoloji, felsefe, antropoloji, siyaset, iletişim gibi diğer sosyal bilimlerle bağlantı kurar; her birinin temel kavramlarını ve yöntemlerini kavrar; alanında edindiği bilgileri farklı disiplinlerden edindiği bilgilerle bütünleştirerek yeni yorum, bilgi ve kavramlar oluşturur.
7)	Araştırma amaçları ile araştırma tasarımı ilişkisini, araştırma sorusunu ve çeşitli araştırma tekniklerinin kullanılma koşullarını bilerek araştırma önerisi ve uygulama planını hazırlamayı, toplumsal, kültürel ve etik sorunları düşünmeyi, verileri değerlendirmeyi ve sonuç raporu yazmayı ve bu bilgileri duyurmayı öğrenir ve bu birikimlerini meslek yaşamına aktarma becerisine sahip olur.
8)	Toplumsal sorunların çözümünde karar alma, kararı uygulama, üstlendiği görev ve sorumlulukları yerine getirme ve gerektiğinde inisiyatif alarak normları değiştirme yetkinliği kazanır.
9)	Ulusal ve uluslararası yayınları ve alanındaki yenilikleri takip ederek, oluşturduğu yeni bilgileri ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek yazılı ve sözlü olarak paylaşır.
10)	Sosyoloji alanındaki bilgi ve deneyimini sürekli olarak canlı tutar; bu bilgisini başkaları ile paylaşarak zenginleşir; öğrenimini bir ileri eğitim düzeyine taşıyabilir.
11)	Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite ve kültürel değerler ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince, değişime ve yeniliğe karşı açık tutuma sahip olur.

Öğrenme Etkinliği ve Öğretme Yöntemleri

Anlatım
Ders
Okuma
Soru cevap/ Tartışma

Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri ve Kriterleri

Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama)
Sunum

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Ara Sınavlar	1	% 40
Final	1	% 60
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 60
Toplam		% 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	İş Yükü
Ders Saati	14	42
Sınıf Dışı Ders Çalışması	13	28
Sunum / Seminer	14	48
Ödevler	14	64
Ara Sınavlar	1	1
Final	1	1
Toplam İş Yükü		184